Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliğinin (OİB) verilerine göre otomotiv endüstrisinin 2024 yılı ihracatı, bir önceki seneye göre yüzde 6,3 artışla 37 milyar 212 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. Otomotiv sektörünün Türkiye ihracatından aldığı pay yüzde 17,3 oldu. Türkiye ihracatında ilk sıradaki yerini koruyan sektör, son 19 yılda 18'inci kez ihracat şampiyonu olmayı başardı. Türkiye otomotiv ihracatında tarihi bir dönemeçten geçiyor. TİM, 2025 ihracat verilerine göre otomotiv sektörü Şubat 2025'te yüzde 4,7'lik bir düşüş yaşanmasına rağmen, Ocak-Şubat döneminde yüzde 1,3'lük artışla 5.98 milyar dolara ulaşarak rekor seviyeye ulaştı. Global perspektiften bakıldığında Avrupa pazarı hâlâ en büyük ihracat kapısı olurken, İspanya'daki olağanüstü büyüme sektör dengelerini sarsıyor. Küresel tedarik zinciri sorunları, sürdürülebilirlik baskıları ve yeni teknolojik gelişmeler, otomotiv ihracatçılarının önündeki en büyük sınavlardan bazıları olarak öne çıkıyor. OİB Yönetim Kurulu Başkanı Baran Çelik ise otomotiv sektörünün bu yılki hedefini 39 milyar dolar olarak belirlediklerini vurguluyor. Bu noktadan yola çıkarak Türk otomotiv sektörünün ihracat karnesini analiz ettik.

HANGİ ÜLKELER YÜKSELİŞTE?

Sarsıntılar geçici, güçlü yükseliş kalıcı, otomotiv ihracatı yoluna devam ediyor. İspanya ve Almanya'daki artış dikkat çekiyor.

Binek otomobillerde:

* İspanya: +%68

* Slovenya: +%90

* Portekiz: +%251

* İtalya: -%21

* Birleşik Krallık: -%17

Ticari araçlar ve çekicilerde:

* Birleşik Krallık: -%44

* İtalya: -%43

* Fransa: -%42

* Belçika: -%58

* Almanya: +%120

* İspanya: +%198

Otobüs-minibüs-midibüs kategorisinde:

* Birleşik Krallık: +%63

* Polonya: +%144

* Sırbistan: +%157

* İspanya: -%40

* İtalya: -%70

* ABD: -%73

ZORLU VİRAJLARI AŞMAK İÇİN SEKTÖR NASIL BİR YOL HARİTASI ÇİZMELİ?

Üretim ve ihracattaki daralmaya rağmen, Türkiye otomotiv sanayisi rekabet avantajını sürdürebilmek için elektrifikasyon yatırımları, yeşil dönüşüm ve yeni pazar stratejilerine odaklanıyor. Avrupa'daki liderliğini koruyarak alternatif pazarlarda büyümeyi hedefleyen sektör; Orta Doğu, Rusya, ABD ve Asya pazarlarında yeni fırsatlar arayarak toparlanma sürecine girmeye hazırlanıyor.

KÜRESEL OTOMOTİVDE YAPAY ZEKA VE ESG RÜZGARI

Üretken yapay zeka, otomotivin geleceğini şekillendiriyor. CEO'lar, yapay zekaya büyük yatırımlar yaparken, sürdürülebilirlik politikaları da hız kazanıyor. KPMG'nin '2024 Endüstriyel Üretim ve Otomotiv CEO Görünümü' raporuna göre:

ELEKTRİFİKASYON VE OTONOM DÖNEMİ: TÜRKİYE YENİ TEKNOLOJİ ÜSSÜ OLMAYA HAZIRLANIYOR

Geleneksel üretimden geleceğin araçlarına geçiş hızlanıyor. Türkiye otomotiv sanayisi, küresel dönüşüm sürecine hızla adapte olarak elektrikli ve otonom araç teknolojilerinde güçlü bir üretim merkezi olma yolunda ilerliyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın desteklediği elektrifikasyon yatırımları ve dijitalleşme projeleri, sektörde büyük değişimlere kapı aralıyor. Elektrikli araç üretiminde kritik rol oynayan batarya teknolojilerine yatırımlar artarken, otonom sürüş sistemleri ve bağlantılı araç çözümleri için de altyapı güçlendiriliyor. Türkiye, yerli ve yabancı yatırımcılar için yeni nesil araç teknolojilerinde bir çekim merkezi olma yolunda stratejik adımlar atıyor.

2025'TE OTOMOTİV İHRACATINI ETKİSİ ALTINA ALACAK 7 GÜÇLÜ AKIM

Elektrikli ve otonom araçlar, yapay zeka, tedarik zinciri riskleri ve sürdürülebilirlik gibi dinamikler, otomotiv sektörünü hızla dönüştürüyor. Küresel danışmanlık firmalarının analizlerine göre, rekabet avantajını korumak isteyen üreticiler ve ihracatçılar bu trendleri yakından takip ediyor.

1.Elektrikli araçların yükselişi

Elektrikli araçlara olan talep, sürdürülebilirlik bilincinin artmasıyla hızla büyüyor. KPMG'nin 2024 Küresel Otomotiv Yönetici Anketi raporuna göre, 2025'te küresel otomobil üretimi pandemi öncesi seviyelerini yaklaşık yüzde10 oranında aşıyor ve bu üretimin önemli bir kısmını elektrikli ve hibrit araçlar oluşturuyor.

2.Otonom araç teknolojileri

Otonom sürüş sistemleri, yapay zeka ve makine öğrenimi sayesinde daha gelişmiş hale geliyor. PwC'nin Dijital Otomotiv 2023 raporu, bu teknolojilerin sürücüsüz araçların yaygınlaşmasını hızlandırarak, ulaşımı daha güvenli ve verimli hale getirdiğini gösteriyor.

3.Paylaşım ekonomisinin etkisi

Araç paylaşımı ve abonelik modelleri, geleneksel sahiplik anlayışını değiştiriyor. Deloitte'un 2024 Küresel Otomotiv Tüketici Araştırması'na göre, genç tüketiciler arasında araç aboneliklerine olan ilgi artıyor ve bu durum, otomotiv sektöründe yeni iş modellerinin gelişmesine yol açıyor.

4.Üretken yapay zeka ve dijitalleşme

Üretken yapay zeka, otomotiv sektöründe devrim yaratıyor. KPMG'nin 2024 Endüstriyel Üretim ve Otomotiv CEO Görünümü raporuna göre, CEO'ların yüzde 53'ü üretken yapay zekayı en önemli yatırım öncelikleri arasında görüyor ve süreçleri daha verimli hale getirmek için kullanıyor.

5.Tedarik zinciri riskleri ve esneklik

Küresel tedarik zincirlerinde yaşanan aksamalar, otomotiv sektörünü zorluyor. CEO'ların yüzde 50'si önümüzdeki üç yıl içinde şirketlerinin büyümesine yönelik en büyük tehdidin tedarik zincirlerindeki riskler olduğunu belirtiyor.

6.Sürdürülebilirlik ve ESG stratejileri

Çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterleri, markaların stratejilerini doğrudan etkiliyor. CEO'ların yüzde 32'si ESG stratejilerinin müşteri ilişkilerini güçlendirme ve markayla olumlu bir bağ yaratma konusunda etkili olduğunu ifade ediyor.

7.Siber güvenlik ve veri koruma

Bağlantılı ve otonom araçların yaygınlaşması, siber güvenlik risklerini artırıyor. Otomotiv sektöründeki CEO'ların yüzde 46'sı siber güvenlik konusunda iyi bir şekilde hazırlıklı olduklarını belirtiyor.

Sonuç olarak otomotiv ihracatçıları ve üreticileri, bu trendleri takip ederek küresel rekabette avantaj sağlıyor. 2025 yılında sektörde büyük bir dönüşüm yaşanıyor ve şirketler, değişen pazar koşullarına hızla adapte oluyor.