60 bine yakın işletmeyi temsil eden, yurt içinde 84 irtibat noktası bulunan, yurt dışında ise 81 farklı ülkede faaliyet gösteren Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Mahmut Asmalı ile yürüttükleri faaliyetler ve önümüzdeki dönemde uygulayacakları stratejiler hakkında konuştuk.

* 2022 sanayiciler için nasıl bir yıl oldu, Türkiye'nin bu yılı ne kadarlık bir büyüme oranı ile kapatacağını öngörüyorsunuz?

Uluslararası alanda yaşanan salgın şokunun hemen ardından Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan gerginlik, piyasalarda tedirginlik oluşturdu. Her ikisi de büyük çaplı gelişmeler. Salgının ardından Türkiye ekonomisinin toparlanması noktasında ihracat çok büyük bir destek sağlamıştı. Rusya ve Ukrayna Savaşı, bu gidişatı bozabilir mi diye endişeler vardı. Ancak, şu ana kadar korkulan olmadı. Savaşa rağmen ihracatımız ivme kaybetmedi. Her ay ihracatta yeni bir rekor kırıyoruz. Ocak-ağustos döneminde ihracatımız, geçen senenin aynı dönemine kıyasla yüzde 18 artış kaydetti. Geçen seneki ihracat rakamlarının da güçlü olduğunu unutmayalım. Bunun üzerine gelen yüzde 18'lik artış, şirketlerimizin ihracatta çıtayı hızla yukarıya taşıdıklarının bir işareti.

KAYDA DEĞER BİR ARTIŞ YAŞANIYOR

Yılın ilk altı ayında ekonomi yüzde 7,5 büyüdü. Bu büyümenin 2,9 puanı net ihracattan geliyor. Avrupa ekonomisinin yaşadığı sorunlar ortada. Buna rağmen, bölgeye ihracatımız artarak devam ediyor. ABD en büyük ikinci ihracat pazarımız haline geldi. Ticaret savaşları ve salgın gibi son döneme damgasını vuran gelişmelerin Amerikan pazarına daha fazla girmemize destek olduğunu görüyoruz. Diplomatik adımlarla birlikte yeniden gelişmeye başlayan ilişkiler sayesinde MENA bölgesi ülkelerine ihracatta da kayda değer bir artış yaşanıyor. Bu çerçevede baktığımızda ülkemizin uluslararası alanda pozitif ayrışmayı sürdüreceğine inanıyoruz. Bu durum büyüme rakamlarına da olumlu yönde etki edecektir.

* 2023 için iyimser misiniz, beklentilerinizi paylaşır mısınız?

Her fırsatta dile getiriyoruz. Türkiye, küresel ticaretin merkezi olma yolunda emin adımlarla ilerliyor. Bununla birlikte ülkemiz, uluslararası yatırımcılar için de güvenli bir liman konumunda. Ülkemizin 2023 vizyonu çerçevesinde 2022'yi 'Yatırım Yılı' ilan etmemizin bir sebebi vardı. Küresel gelişmeler sonrası oluşan veya oluşturulmaya çalışılan olumsuz tabloya karşı, bizler "Ülkemize güveniyor, Anadolu'ya inanıyoruz" dedik. Çünkü bu ülke sadece büyük şehirlerden ibaret değil. 81 ilin 81'i ayrı güzelliğe ve ayrı ürün kalemlerine, üretim potansiyeline sahip. Anadolu Üretim ve Yatırım Hareketi adını verdiğimiz seferberlik ile ülkemizin dört bir yanında üyelerimiz tarafından hayata geçirilen projeler var. 35 milyar TL'ye ulaşan bu yatırım hareketinin yıl sonuna kadar 40 milyar TL'ye ulaşmasını öngörüyoruz. Aynı zamanda bu yatırım miktarı 40 bin yeni istihdam demek... Dolayısıyla ülkemiz için gelecek dönem açık ve aydınlık.

* MÜSİAD kısa ve orta vadede nasıl bir yatırım stratejisi uygulayacak, hangi ülkelere ve alanlara ağırlık verecek?

2022'de startını verdiğimiz değişime, 2023 yılında daha kapsamlı bir stratejik plan ile devam edeceğiz. İhracatımızı artıracak adımlarımızı sıklaştıracak ve faaliyetlerimizi bu yönde genişleteceğiz. Anadolu Ekonomi Diplomasisi programımız, bu stratejinin odak noktası konumunda. Şu ana kadar Nijerya, BAE, Macaristan ve Ruanda Ankara büyükelçilerini Anadolu'daki iş insanları ile buluşturduk. Önümüzdeki dönemde Yeni Zelanda ve Bahreyn'in Ankara büyükelçilerini farklı şehirlerde iş insanlarımızla buluşturmayı planlıyoruz.

TİCARİ DİPLOMASİ FAALİYETLERİ HIZ KAZANACAK

Uluslararası alanda hayata geçirdiğimiz projelerin bir bölümü ve gelen talepler doğrultusunda ihracat odaklı yapılanmalarımızı Uluslararası Yatırım Destek Ofisi başlığı altında birleştirdik. Ülkemize yatırım yapmak isteyenlere, bizler özel sektör kanalıyla sahadaki kulisleri, çalışmaları, ticari araştırmalar ile en doğru yatırım alanı diyebileceğimiz bilgileri sunmayı hedefliyoruz. Kim hangi işi yapıyor, hangi sektöre yatırım daha iyidir noktasında, MÜSİAD'ın güvenilir marka imajına yakışır bir şekilde ticari diplomasi faaliyetleri yürüteceğiz. MÜSİAD'ın G20 ülkelerindeki yapılanmasını tamamlamak istiyorduk. Meksika ve Arjantin'de yoktuk. Meksika'yı kurduk, bir tek Arjantin kaldı. İnşallah onu da kısa sürede tamamlayacağız.

"Cumhurbaşkanımızın açıkladığı sosyal konut projesine ek olarak bölgesel yatırımlarımızla, istihdamı destekleyici girişimlerimizi artırarak sürdüreceğiz"

CUMHURİYET TARİHİNİN EN KIYMETLİ PROJELERİNDEN

* Siz de gayrimenkul işindesiniz. Hükümetin son olarak hayata geçirdiği TOKİ Sosyal Konut Projesi'ni nasıl değerlendiriyorsunuz? Sektöre nasıl bir hareketlilik ve katkı sağlayacağını düşünüyorsunuz?

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan 'İlk Evim, İlk İş Yerim' projesinin, hem vatandaşlarımız nezdinde hem de oluşturacağı ekonomik hareketlilik ile ülke ekonomimize önemli katkı sağlayacağına inanıyoruz. Sabit gelirli vatandaşlarımıza uygun konut edinme fırsatı sunan projenin sadece konutla sınırlı kalmayıp, iş yerleri ve uygun koşullarda konut arsası sunulması gibi farklı alanları da kapsar nitelikte şekillenmesini oldukça kıymetli buluyoruz.

Üçlü paket şeklinde sunulan bu proje, vatandaşların kendi evlerini inşa edebileceği altyapısı hazır konut arsalarının oluşturulması ile daha da anlam kazanıyor. MÜSİAD olarak önerdiğimiz altyapısı tamamlanmış konut arsası planının da bu projeye dahil edilmesi memnuniyet verici bir gelişme. Cumhurbaşkanımızın ifade ettiği üzere, iki yıl gibi çok kısa bir sürede 500 bin sosyal konut, 250 bin konut imarlı arsa ve 50 bin iş yerini kapsayan proje; Cumhuriyet tarihinin en kıymetli projelerinden biri olacaktır. Bununla birlikte MÜSİAD olarak, hayata geçirdiğimiz yatırım ve üretim hareketliliği de ülkemizin dört bir yanında süren yatırımlarla devam ediyor.

KAPASİTE İKİYE KATLANDI

* Bu yıl 2-5 Kasım'da gerçekleşecek olan MÜSİAD EXPO'ya dair beklenti ve hedefleriniz neler?

1993'ten bu yana iki yılda bir düzenlediğimiz MÜSİAD EXPO Ticaret Fuarı, bu yıl 19'uncu kez kapılarını açacak. Geçtiğimiz dönemde pandeminin etkilerine rağmen güvenli hizmet anlayışı ve üst düzey bir hassasiyetle yapılan tek fuar olan MÜSİAD EXPO'da 14 bin metrekarelik bir alanda 102 ülkeden ziyaretçi ağırladık. 2020'de düzenlenen fuarımız böylesi bir dönemde yüzde 97'lere ulaşan bir memnuniyet oranı ortaya koydu. Bu yıl ise fuar kapasitemizi iki katına çıkarıyor ve 25 bin metrekarelik bir alandan söz ediyoruz. Fuar, tüm birimlerin kullanımı ile toplamda 40 bin metrekarelik bir alana yayılacak. MÜSİAD EXPO 2022'de 124 ülkeden ziyaretçi, katılımcı ve çok sayıda ülkeden nitelikli alım heyetine de ev sahipliği yapacak. Avrupa, Asya, Afrika ve MENA bölgesinden katılımcılarımız şimdiden yerlerini ayırtmış durumda. Azerbaycan, Rusya, Endonezya, Suudi Arabistan, Fas, Nijerya, Pakistan, Cezayir ve İran gibi ülkelerden iş insanlarımız kalabalık heyetler ile küresel ticaretin merkezi MÜSİAD EXPO'da yerini alacak.

2023 VİZYONUNA DOĞRUDAN KATKI

* Ne kadarlık bir ticaret hacmi oluşturmasını bekliyorsunuz?

100 binden fazla iş insanını misafir etmeyi hedeflediğimiz fuarda gerçekleştirilecek B2B görüşmeleri ise iş insanlarımızı doğrudan muhataplarıyla buluşturacak. MÜSİAD EXPO oluşturduğu ticaret potansiyelinin yanında Uluslararası İş Forumu ve düzenlenecek çeşitli etkinlikler ile ticari diplomasiye katkı sağlayacak. Bu yıl ilk kez D8 büyükelçiler zirvesine ev sahipliği yapacak. Ülkemizin 2023'te 300 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşması doğrultusunda MÜSİAD EXPO büyük bir fırsat sunuyor. Geçmişte yapılan fuarlarda milyarlarca dolarlık ticaret ile ekonomiye katkı sağlandı. Bu fuarda da maksimum düzeyde ticari bağlantı ile ülkemizin 2023 vizyonuna doğrudan katkı sağlamayı hedefliyoruz.