Otomobilin ilk icadından bu yana temel nokta, içten yanmalı motordur. Yıllar içerisinde motor teknolojisi gelişti. Ama temel unsur hâlâ aynı. İçten yanmalı motorlar hâlâ kullanılmakla beraber elektrik gücünden de faydalanma süreci başladı. Motor hacimleri düştü, motor gücü arttı, yakıt tasarrufu arttı ama hâlâ unsur aynı; belirli bir güç oluşturma ve bu gücü tekerleklere ileterek çekme kuvveti yaratmak. Bize konfor, hız, performans, eğlence, güvenlik sunan unsurlar ise elektronik ve yazılım teknolojileri... Bunları çıkaralım, ilk araba teknolojisiyle şu andaki otomobil teknolojisinin mantığı yüzde 95 aynıdır.

MODERN CİHAZLARIN EN ÖNEMLİ VE EN PAHALI BİLEŞENİ

Merak etmeyin, uçak teknolojisinde de durum aynı. İçten yanmalı motorlar... Uçaklarda akü ağırlığı fazla olduğu için elektrik gücünden henüz ticari olarak yararlanılamıyor. Tepki gücü, pervane, turbo jet veya turbo fan. Bize değişim sunan elektronik, yazılım ve özellikle de yapay zeka. Otomotiv sektöründe, elektronik sektörüne bağımlılık bu kadar artınca, elektronik sektörünün temel unsuru olan çip elemanlarında problem yaşandığı zaman otomotiv sektörü de bu durumdan direkt etkileniyor. 60 yıl önce icat edilen çip, bilgisayarlardan otomobile günümüz modern cihazlarının en önemli ve en pahalı bileşenine dönüşürken, salgın sırasında akıllı telefonlar ve elektronik ürünlere yönelik talebin beklenmedik şekilde artmasıyla benzeri görülmemiş bir küresel kıtlığı tetikleyen kısa vadeli bir arz şokuna neden oldu. 'Yarı iletkenler' olarak da bilinen çiplerin, yıllar geçtikçe daha karmaşık hale gelen tasarımları, üretimini zorlaştırdı ve yaşanan küresel arz sıkıntısının temelini oluşturdu. Çip sektöründe, Covid-19 salgının etkisiyle aniden artan talep, çip tedariğinde sıkıntılara neden oldu.Salgın döneminde alınan karantina önlemleri, insanları evlere kapatırken; iş, eğitim ve eğlence gibi faaliyetlerin evden yapılmaya başlanmasının da önünü açtı. Bu durum pek çok insanı bilgisayarları, akıllı cihazları, tabletleri, hatta oyun konsollarını daha çok kullanmaya itti. Ayrıca pek çok şirketi, uzaktan çalışma sistemleri geliştirmeye ve bulut altyapısı kurmaya ya da mevcut altyapıları iyileştirmeye zorladı. Teknolojik ürünlerin artan kullanımıyla çiplere olan talep artış gösterirken, bu ürünlerin arzı beklenmedik talebi karşılamakta yetersiz kaldı. Araç içi bilgisayar sistemlerinin gelişmesiyle çiplere daha çok ihtiyaç duyulan otomotiv endüstrisinde, salgının satışları olumsuz etkileyeceği endişesiyle çip siparişleri iptal edilmişti. Ancak elektronik firmalarının artan talebi, otomotiv firmalarının piyasada çip bulamamasına neden oldu.

KRİZİN ETKİSİ BİR SÜRE DAHA DEVAM EDECEK

Otomobillerde kullanılan çiplerin tedarik zinciri, Covid-19 salgınında tüketicinin elektronik ürünlere olan talebindeki artıştan olumsuz etkilenirken, otomobil üreticilerini Apple gibi elektronik devleriyle sınırlı çip tedariki için rekabete zorladı. Küresel çip sıkıntısı; Ford, General Motors, Toyota, Volkswagen, Honda, Stellantis ve elektrikli araba üreticisi Nio gibi otomobil üreticilerinin çipler ile mikroçiplerin kullanıldığı bazı parçaları satın almak için mücadele etmelerine, üretimi azaltmalarına veya tesislerini kapatmak zorunda kalmalarına neden oldu. Bu krizin bir süre daha etkisini göstereceği düşünülüyor. Zamanında TÜBİTAK bünyesinde yarı iletken tasarım ve üretim için oluşturulan çalışma grubunun iyi bir fikir olduğunu düşünebiliriz. Hâlâ önümüze öyle güzel tarihi fırsatlar çıkıyor ki bunları iyi değerlendirmeliyiz. Katma değerli üretim ancak bu şekilde olur.