6-9 Haziran tarihleri arasında İstanbul Atatürk Havalimanı'nda gerçekleşecek olan 6'ncı Etnospor Kültür Festivali, 'Dünya Burada' konsepti ile katılımcılara büyük bir kültür şöleni sunmaya hazırlanıyor. Türkiye'den ve dünyadan sporculara, el sanatçılarına, dünya mutfağını tanıtacak aşçılara, halk oyunları gruplarına, sergilere ve farklı renklere sahip birçok etkinliğe ev sahipliği yapılacağını ve 1 milyon katılımcıya ulaşmayı hedeflediklerini dile getiren Dünya Etnospor Konfederasyonu (WEC) Başkanı Necmeddin Bilal Erdoğan ile gelecek projeksiyonları hakkında konuştuk.
* Dünya Etnospor Konfederasyonu (WEC) hangi vizyon ve misyonla kuruldu? Bu noktada nasıl bir farkındalık inşa etmek hedefleniyor? Hangi değerlere yatırım yaparak ilerliyorsunuz?
Dünya Etnospor Konfederasyonu, 2015 yılında İstanbul'da bilhassa geleneksel spor ve oyunların ihyası amacıyla bu çalışmalara gönül vermiş arkadaşlarımızla başladığımız bir girişim... Bildiğiniz üzere yirminci yüzyıldan itibaren dünyadaki yerel kültürler, globalleşme hamleleri nedeniyle büyük bir yıkıma uğradı ve kaybolmaya yüz tuttu. Sermaye temelli birtakım sömürge faaliyetleri yerel kültürleri tahrip ederek tek tip ve Batı temelli bir kültür inşa etti. Bugün artık Güney Amerika'da, Afrika içlerinde ya da Asya bozkırlarında yaygın kültür hale gelmeye başlayan bu tek tip kültürün yerine her milletin kendi kültürel birikimine saygı duyarak bunları ihya etmek ve insanlığa tekrar mal etmek misyonlarıyla Dünya Etnospor Konfederasyonu kuruldu. Şunu ifade etmekte fayda görüyorum; biz tek kültürlü bir dünyaya karşı olmakla beraber inşa etmeye çalıştığımız bakış açısı kesinlikle düşmanlık temelinde değil. İnsanların köklerinin farkında olmalarını ve bu süreci geleceğe bir köprü olarak taşıyabilmelerini amaçlıyoruz, zira yerele vakıf olmadan evrensele ulaşamazsınız. Bu minvalde kurum olarak etnik sporların özünü oluşturan barış, dayanışma, saygı ve gelenek gibi değerlere yatırım yapıyoruz.
* WEC, bugüne kadar etnospor dallarının tanıtılması ve yaygınlaştırılması açısından ne gibi farklı projelere odaklandı? Geleneksel spor dallarının unutulmaması ve gelecek nesillere aktarılması odaklı faaliyetlerinizde hedef kitlenin beklenti ve taleplerini nasıl şekillendiriyorsunuz?
Geleneksel spor ve oyunların yaygınlaştırılması adına gerçekleştirdiğimiz faaliyetleri birkaç farklı koldan bir arada ve uyum içinde sürdürmeye çalışıyoruz. Bu sayede konunun gerek teorik gerekse de pratik yönlerini gözetiyoruz. Etnospor Kültür Festivali, başat faaliyetlerimizden biri. Halkımız, geleneksel sporlar ve oyunlar başta olmak üzere, sanat ve gastronomi alanlarında üst düzeyde tecrübelere şahitlik ediyor ve çeşitli deneyim imkanlarına rahatça ulaşabiliyor. 6-9 Haziran tarihleri arasında Atatürk Havalimanı'nda 6. Etnospor Kültür Festivali'ni gerçekleştireceğiz. Tabii bunun yanı sıra Anadolu'daki vatandaşlarımızı da bu kültürel zenginlikten mahrum bırakmamak amacıyla okul etkinliklerimiz her sene devam ediyor. Tamamen geleneksel spor ve oyun envanterleri ile organize edilmiş Etno Tır'ımız Anadolu'yu karış karış dolaşıyor. Özellikle afet bölgelerinde geleneksel spor ve oyunların rehabilite edici yönünü ve dayanışma ruhunu yine EtnoTır vasıtasıyla taşımaya çalıştık. Uluslararası anlamda iş birliğini güçlendirdiğimiz, her yıl farklı bir üye ülkemizde düzenlediğimiz Etnospor Forumları ise büyük bir önem taşıyor. Bu forumlarda çok sayıda ülkeden üst düzey katılımcılar, bürokratlar, sivil toplum temsilcileri ve akademisyenler geleneksel sporların geleceğini masaya yatırıyor. Ayrıca, biz kurum olarak geleneksel sporlar ve oyunlar alanında doktora yapmak isteyen arkadaşlarımızı da doktora bursları ile destekliyoruz. Paydaşı olduğumuz Dünya Göçebe Oyunları ve dijital mecralardaki yayın projelerimiz gibi daha pek çok örnek sayabilirim. Aslına bakarsanız bu faaliyetlerimizin hepsinde amacımız, kuşaklar arasında geleneği aktarabilmek ve yarına taşıyabilmek.
* Öne çıkan etnospor türleri hakkında bilgi verir misiniz? En çok hangileri ilgi görüyor?
Öncelikle şuna açıklık getirerek başlamak isterim. Etnospor tabiri, etnik sporlar ifadesinden geliyor. Buradaki etnik ifadesi bir kültürün kendi iç dinamikleri ve şartları içerisinde gelişerek vücuda gelmiş sporlar anlamına geliyor. Kendi kültürümüze ait etnosporlar içerisinde okçuluk, vatandaşlarımız tarafından büyük bir ilgiyle karşılanmaya başlandı diyebilirim. Bu alanda milli sporcularımızın yetiştiğini ve uluslararası çapta başarılar ettiğini görüyoruz. Günümüzde yalnızca elit bir sınıfla özdeşlemiş binicilik sporu da gerek çocuk gerek yetişkin vatandaşlarımız tarafından seviliyor. Tesisleşme yoluna giderek binicilik faaliyetlerini yaygınlaştırmaya devam ediyoruz. Yağlı güreşler halihazırda Anadolu'nun her köşesinde büyük bir ilgiyle takip ediliyor. Bu vesileyle şunu söyleyebiliriz; halkımız kendi köklerindeki sporlara hâlâ aşina ve onları denemek, yaşatmak konusunda çokça istekli. Diğer kültürlere ait etnosporlara gelecek olursak; Arjantin'de oynanan Pato, meraklıları olan bir oyun. Yine Pato ile büyük benzerliklere sahip olan ve Türk dünyasında icra edilen Kökbörü müsabakaları, büyük bir ilgiye mazhar oluyor. Şunun da altını çizmemiz gerekiyor; farklı kültürlere ait etnosporlar arasında büyük benzerlikler var, hepsinin ortak noktası kolektif ruhu geliştirmesi ve dayanışma odaklı olması. Bu oyunlara olan sevginin bir sebebi de bu olsa gerek.
* 6'ncı Etnospor Kültür Festivali'ni 6-9 Haziran tarihleri arasında İstanbul Atatürk Havalimanı'nda gerçekleştireceksiniz. Geçmiş yıllardaki organizasyonların ardından nasıl bir marka bilinirliği oluştuğunu gözlemliyorsunuz?
Her festival sonrası arkadaşlarımızla değerlendirdiğimiz husus şu oldu; organizasyonu düzenleyen taraf değil de birey olarak, baba olarak, eş olarak nasıl buldum? Her sene düzenlenen Etnospor Kültür Festivali'nde kendim için, eşim için ve çocuğum için pek çok ücretsiz, eğlenceli ve faydalı etkinlik var. Yani çocuklarım eğlenirken kendi köklerinden bir şeyler bulabiliyor en azından bunu hissedebiliyor. Katılımcıların festivale dair iç görüsünün de ifade ettiğim bağlamda geliştiğini düşünüyorum. Son yıllarda ülkemizde tarihe olan ilgiye eşlik eden ve geleneği, tarihi, kısaca kökleri hatırlatan çok büyük bir organizasyon var ve 'buna gitmeliyim düşüncesi' uyandırdığımıza inanıyorum.
* Bu yıl için nasıl bir konsept planlandı? Farklı bir temaya yatırım yapılacak mı? Ne gibi etkinlikler öne çıkacak? Kaç ülkeden, kaç ziyaretçiye ulaşılması hedefleniyor?
Hepimizi heyecanlandıran 6. Etnospor Kültür Festivali'nde bu sene konsept olarak 'Dünya Burada'yı belirledik. Katılımcılarımıza, vatandaşlarımıza büyük bir kültür şöleni sunduğumuz festivalimiz, Türkiye'den ve dünyadan sporculara, el sanatçılarına, dünya mutfağını tanıtacak aşçılara, halk oyunları gruplarına, sergilere ve farklı renklere sahip birçok etkinliğe ev sahipliği yapacak. 1 milyon katılımcıyı hedeflediğimiz festivalimizde dört gün boyunca misafirlerimize unutulmaz deneyimler yaşatacağız. Etnospor Kültür Festivalimize bütün vatandaşlarımızı ailece bekliyoruz. Katılımcılarımızın yarınlarına taşıyacağı enerjiyi, tatları, renkleri, sesleri ve en önemlisi hisleri burada bulacaklarına inanıyoruz.
* Geçmiş yıllara kıyasla hedef kitleye ne gibi farklı deneyimler sunulacak?
Festival alanımızın her noktası birbirinden özel deneyim imkanlarına sahip olacak. Biz, en temelde festivalimizin aile kurumuna hitap ettiğine inanıyoruz. 7'en 70'e herkes bu festivalde kendine göre bir şeyler bulabiliyor. Misafirlerimize geleneksel sporlar ve oyunlara dair gösteriler, geleneksel sanatlara dair yüzlerce atölye, çocuk oyunları, okçuluk ve binicilik deneyimi, dünya mutfağından lezzetler gibi zengin bir kompozisyon sunuyoruz.
* Dünya Etnospor Konfederasyonu (WEC) olarak hangi ülkelerle farklı iş birlikleri kurguluyorsunuz? Güncel gelişmeleri paylaşır mısınız?
Her sene bir önceki yıla göre projeksiyonumuzu genişletmeye çalışıyoruz. Bugün 22 ülkede, 30 kurumsal üyesi olan bir konfederasyon olmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Üye çalışmalarımız devam ediyor. Yakın zamanda Özbekistan'da gerçekleştirilen Etnospor Kültür Festivali'nde unutulmaz anlar yaşadık. Eylül ayında Kazakistan'da Dünya Göçebe Oyunları düzenlenecek. Bu etkinlikler konfederasyonumuzun çabalarıyla ortak bir hareket alanı açıyor ve birliğimize değer katıyor. Keza Asya kıtasından Orta Amerika kıtasına, Avrupa kıtasından Afrika kıtasına uzanan kuşatıcı bağlarımız var. Önümüzdeki dönemde de bu bağlarımızı güçlendirecek ve yeni üye ülkelerimizle iş birliklerine imza atacağız.
* Etnosporlarla aranız nasıl? İlgilendiğiniz bir alan var mı?
Elbette benim de sevdiğim ve ilgilendiğim etnospor dalları var. Örneğin binicilikle iştigal etmeye çalışıyorum. İmkan bulabildikçe binicilik dışında atlarla da ilgileniyorum. Bunun dışında okçuluk da ilgilendiğim özel dallardan biri... Ayrıca okçuluk ile alakalı şöyle bir bilgi de vermek isterim; geleneğimizde okçulukla ilgilenen profesyonel okçular kemankeş olarak isimlendirilir ve kemankeşlik için iyi ok atma becerisi dışında; dürüstlük, sabırlı ve erdemli olmak gibi meziyetler de aranırdı. Bu yönleri nedeniyle de okçuluğu özel hayatımda çokça önemsiyorum.
* Dünya Etnospor Konfederasyonu'nun 2025 projeksiyonunu özetler misiniz?
Her sene geleneksel hale gelen Etnospor Kültür Festivali ve Etnospor Forumu'nun daha etkili bir biçimde icra edebilmeyi hedefliyoruz. Ayrıca Afrika bizim için çok özel bir coğrafya. Bugün dahi yerel kültürleri muhafaza ederek yaşatmaya çalışan bölgelerden biri... Bu sebeple Afrika kıtasındaki var olan iş birliklerimize yenilerini ekleyerek Etnosporlar ailesini zenginleştirmeyi hedefliyoruz.