Dünya Ekonomik Forumu'nun her yıl yayımladığı 'İşlerin Geleceği Raporu', bu yıl çarpıcı sonuçlar içeriyor. 2025 ila 2030 yılları arasını kapsayan rapora göre, küresel arenada 170 milyon yeni iş fırsatı doğacak. Buna karşın 92 milyon kişi de işini kaybetme riskini taşıyacak. Raporda, beş yıllık dönemde 78 milyon net istihdam fırsatının oluşacağı da öngörülüyor. Küresel olarak binden fazla şirketten toplanan veriler ışığında oluşturulan rapor, 22 endüstri yapısı ve 55 ülke ekonomisini kapsayan analizleri bir araya getiriyor. 14 milyondan fazla çalışanı temsil eden bu araştırma, küresel iş dünyasının gelecek beş yıldaki perspektifini ortaya koyuyor.

GELENEKSEL MESLEKLER TEKNOLOJİ DÜNYASINA KAFA TUTUYOR

Raporun kuşkusuz en çarpıcı bölümü, 2030 yılına kadar artan talep gösteren mesleklerin yer aldığı liste olarak öne çıkıyor. En fazla büyüme gösterecek mesleklerin ilk beşinde; tarım işçileri, şoförler, inşaat işçileri, mağaza satış personelleri gibi geleneksel meslekler yer alıyor. Bununla birlikte sağlık ve eğitim sektörlerinde yer alan meslek gruplarının da büyüme potansiyelini sürdürdüğü belirtiliyor. Dijital dönüşüm çağında teknolojiyle ilgili işlerin de talep görecekler arasında yer alması büyük sürpriz barındırmıyor. Yazılım ve uygulama geliştiricileri, veri uzmanları, finansal teknoloji mühendisleri, yapay zeka ve makine öğrenimi uzmanları gibi mesleklerin gelecek vadeden meslekler içerisinde yer aldığı görülüyor. Rapor hakkında değerlendirmede bulunan Dünya Ekonomik Forumu İş, Ücretler ve İş Yaratma Bölümü Başkanı Till Leopold, "Üretken yapay zeka ve hızla değişen teknolojik ekosistem hem eşsiz fırsatlar sunuyor hem de ciddi riskler yaratarak sektörleri ve iş gücü piyasalarını dönüştürüyor. Şirketler ve hükümetler, becerilere yatırım yaparak adil ve dayanıklı bir küresel iş gücü inşa etmek için bugünden harekete geçmeli" yorumunda bulunuyor.

ÇALIŞMA HAYATININ GELECEĞİNİ ŞEKİLLENDİREN UNSURLAR

İş dünyası önümüzdeki yıllarda büyük bir dönüşüme girmeye hazırlanıyor. Hem şirketler hem bireyler bu dönüşüme hazırlıklı olmak için harekete geçmeli. Beceri geliştirme, eğitim ve teknolojik yatırımlar, geleceğin iş dünyasında ayakta kalmanın en önemli unsurları arasında yer alıyor. Peki, çalışma hayatındaki dönüşümün merkezinde hangi etkenler yer alacak?

Dijitalleşme: Dijital dönüşüm, iş dünyasının geleceğini şekillendiren en önemli faktörlerden biri olmaya devam ediyor. İşverenlerin yaklaşık yüzde 65'i, yani her 10 işverenden 6.5'i yapay zeka (AI), makine öğrenimi, robotik ve nesnelerin interneti (IoT) gibi teknolojilerin iş süreçlerini kökten değiştireceğini öngörüyor. Bu teknolojik gelişmeler, bir yandan yeni meslekler ve iş modelleri yaratırken, diğer yandan geleneksel mesleklerin günümüzde varolmasını sağlıyor.

Yeşil dönüşüm: Sürdürülebilirlik ve çevre dostu uygulamalar, iş dünyasının geleceğini şekillendiren temel eğilimler arasında yer alıyor. Özellikle yenilenebilir enerji uzmanları, çevre mühendisleri ve sürdürülebilirlik danışmanları gibi yeşil meslekler, en hızlı büyüyen iş alanları arasında yer alıyor. Bu trend, şirketlerin çevresel sorumluluk bilincini benimsemesi ve iş modellerini bu doğrultuda yeniden yapılandırması gerektiğini gösteriyor. İşverenlerin yaklaşık yüzde 50'si, iklim değişikliğiyle mücadele için stratejiler geliştirerek operasyonlarını daha çevreci hale getirmeyi hedefliyor. Bu dönüşüm, yalnızca çevresel etkileri azaltmakla kalmayacak aynı zamanda yeni iş fırsatları ve ekonomik büyüme potansiyeli de barındıracak.

Demografi: Küresel iş gücünün demografik yapısı, farklı bölgelerde farklı etkiler yaratmaya devam ediyor. Gelişmiş ülkelerde yaşlanan nüfus, özellikle sağlık hizmetleri, yaşlı bakımı ve ilaç sektörlerinde iş gücü talebini artırırken gelişmekte olan ülkelerdeki genç nüfus, eğitim, teknoloji ve girişimcilik alanlarında yeni fırsatlar sunuyor. Bu demografik değişimler, işverenlerin yetenek yönetimi, çeşitlilik ve kapsayıcılık stratejilerini yeniden gözden geçirmesini gerektiriyor.

HANGİ BECERİLER AVANTAJ SAĞLIYOR?

Rapora göre, yapay zeka, büyük veri ve siber güvenlik alanlarındaki teknoloji becerilerine olan talep hızla artarken yaratıcı düşünme, dayanıklılık, esneklik ve çeviklik gibi insani beceriler de kritik önemini koruyacak. İşverenlerin en çok aradığı beceriler listesinde ilk sırada yüzde 69 ile analitik düşünme yer alıyor. Analitik düşünmeyi ise yüzde 67 ile dayanıklılık, esneklik ve çeviklik, yüzde 61 ile liderlik, yüzde 57 ile yaratıcı düşünme ve yüzde 52 ile teknolojik okuryazarlık takip ediyor. İşverenlerin yüzde 85'inin çalışanlarına yeni beceriler kazandırmak için yeniden eğitim programları düzenlemeyi planladığına yer verildi.

ŞİRKETLER YAPAY ZEKAYA YÖNELİYOR

Rapora katkı sağlayan işverenler arasında yapılan ankete göre, işverenlerin yüzde 77'si yapay zeka teknolojilerinde becerilerin geliştirmesine yatırım yapmayı planlıyor. Bununla birlikte yüzde 41'i yapay zekanın otomatikleştireceği bazı görevler nedeniyle iş gücünü azaltmayı hedefliyor.

TÜRKİYE'DE ROBOTİK DÖNÜŞÜM BEKLENİYOR

Dünya Ekonomik Forumu'nun '2025 İşlerin Geleceği Raporu'nda Türkiye için de önemli öngörüler yer alıyor. Raporda, Türkiye'nin 53.6 milyon çalışma çağında nüfusa sahip olduğu ve bu dinamik yapının iş gücü piyasası için önemli bir potansiyel barındırdığına dikkat çekiliyor. Raporda, Türkiye'de görevlerin büyük bir kısmının hâlâ insanlar tarafından yapıldığına ancak 2030'a kadar teknoloji ve insan-makine iş birliğinin artacağına vurgu yapılıyor. Bu bağlamda robotik mühendisleri, otonom ve elektrikli araç uzmanları, yenilenebilir enerji uzmanları gibi mesleklerin öne çıkması bekleniyor.