InnotalentPlus Kurucusu ve İnovasyon Odaklı Yönetim Danışmanı Güven Karaöz, Platin Dergisi Temmuz 2024 sayısında konuk yazar oldu. Yazısında 'Yenilenebilir Enerji Girişimciliği'ni konu alan Karaöz, girişimlerin takip etmesi gerektiği global trendleri de sıraladı.

Yatırımcılar; (VC'ler/CVC'ler) startup'ların değer önerilerini ve iş modellerini her geçen gün daha fazla sürdürülebilirlik ve döngüsellik boyutlarıyla irdeliyor. Bu durum; yenilenebilir enerji startup'larının sürdürülebilir ve döngüsel değer önerisi ve iş modeli tasarlamalarını, yalnızca etik açıdan değil finansal açıdan da zorunlu kılıyor.

Örneğin, rüzgar türbinlerinin ortalama 20 yılda bir değiştirilmeleri gerekiyor ve üretimlerinde kullanılan karbon ve cam elyaf ise geri dönüştürülemiyor. Dolayısıyla ya kullanılan malzemelerin ya da tasarımının değiştirilmesi önem kazanıyor.

GİRİŞİMCİLER HANGİ VİZYONA YATIRIM YAPARAK İLERLEMELİ?

1-Girişimcilerin ortaya koydukları değer önerilerinin globale taşınması beklenir ama bunu yaparken yerelleştirilmeleri de gerekir. 'Glocal' olarak yani globali hedeflerken Türkiye dahil hedefledikleri ülkelerdeki yerel halkla iş birliği yaparak onların acı noktalarını/ihtiyaçlarını doğru bir şekilde anlayarak çözümler sunmaları da gerekir.

2-Pazar yaratabilmeleri ve mevcut pazarlarını daha da büyütebilmeleri için, toplumu ve organizasyonları bilinçlendirecek, eğitim ve farkındalık programları düzenlemeliler.

3-Ürün, hizmet ve/veya iş modellerini uluslararası pazarlara taşıyabilmeleri için gerekli sertifikasyonları önceden belirleyip yol haritalarına dahil etmeleri gerekir.

4-İnovatif ve çevik kültüre sahip startup'lar gündelik zorluklar içinde küresel trendleri takip konusunu ihmal etmeyerek, iş modellerini sürekli olarak güncelleyerek trendlere uyumlanmalılar.

5-Yerleşik oyuncularla, yalnızca finansman temini değil, aynı zamanda sektörel uzmanlıktan yararlanılması ve pazara erişim için stratejik ortaklıklar kurmalılar. Örneğin; bir biyoyakıt startup'ının, enerji kaynaklarını çeşitlendirmek isteyen enerji şirketiyle stratejik ortaklığı kazan-kazan durumu yaratır. Başka bir startup'la veya scaleup'la stratejik ortaklığı da düşünmeliler.

YENİLENEBİLİR ENERJİ ODAKLI İŞ MODELİ NASIL KURGULANABİLİR?

-Yerel halkın kendi enerjilerini üretip kullanabilecekleri mikro şebekeler kurulması.

- Yerel halkın enerji üretim sürecine katılımını sağlayacak enerji kooperatifleri oluşturulması.

- Bireyler ve işletmeler arasında enerji paylaşımını kolaylaştıran enerji ticaret platformları oluşturulması.

-Danışmanlık noktasında, konutlar, fabrikalar ve işletmeler için yenilenebilir enerjiye geçiş için yol yol haritası çıkarılması.

-Konutlara ve işletmelere enerji üretimlerini izleyebilmeleri için mobil uygulama da sunan, çatı güneş paneli sistemleri kurulum, bakım ve izleme hizmeti sunulması.

-Yerel halk ve küçük işletmeler için küçük ölçekli rüzgar türbinleri geliştirilmesi.

-Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak su elektrolizi ile yeşil hidrojen üretimi yapan tesisler kurulması.

GİRİŞİMCİLERİN EN SIK YAPTIĞI HATALAR

1-Üzerinde çoğu zaman uzun süre çalıştıkları ve geliştirdikleri teknolojilerin pazarın gerçek ihtiyaçlarıyla örtüşmemesi.

2-Enerjiye ilişkin yerel ve uluslararası düzenlemeleri yeterince takip etmemeleri.

3-Enerji endüstrisi içindeki ve çevresindeki önemli paydaşlarla stratejik ortaklıklar ve iş birlikleri tesis etmek noktasında adım atmamaları veya yetersiz adım atmaları. Sonuç olarak da finansal sürdürülebilirliği sağlayamamaları.

ÖNE ÇIKAN TRENDLER

Globaldeki yenilenebilir enerji girişimlerinin trend odak alanlarına baktığımızda, pil teknolojileri ve enerji depolama sistemlerinin, dağıtık enerji sistemleri olarak ifade edilen mikro şebeke ve yerel enerji üretim sistemlerinin, veri analitiği ve IoT destekli enerji üretimini ve tüketimini optimize eden akıllı şebeke sistemlerinin, enerjinin depolanmasında ve taşımacılıkta devrim yaratabilecek yeşil hidrojen üretiminin, enerji üreticileri ve tüketicileri arasında doğrudan ticareti mümkün kılarak enerji piyasalarını demokratikleştirebilecek blok zincir ve diğer dijital teknolojiler kullanılarak geliştirilen enerji ticareti platformlarının öne çıktığını görüyoruz.

ATILMASI GEREKEN 7 ADIM

1-Kamu kurumlarımız tarafından finansmana erişimi rahatlatabilmek için girişimlerin 'runway'i de dikkate alınarak bürokrasi azaltılmalı.

2-Yenilenebilir enerji teknolojileri dikeyinde inovasyon merkezleri kurulmalı.

3-Dikey özelinde fonların sayısı artmalı.

4-Dikey özelinde girişimcilerin farkındalıkları kuvvetlendirilmeli.

5-Uluslararası kuruluşlarla teknoloji transferi ve bilgi paylaşımı yapılmalı.

6-Türkiye'nin yenilenebilir enerji potansiyelini tanıtacak uluslararası etkinlikler düzenlenmeli.

7-Yenilenebilir enerji ekipmanlarının yerel üretimi teşvik edilmeli.