Bu yıl araştırmaya katılan katılımcılarının %90'ı şirketlerinde dijital dönüşüm sürecini başlattıklarını söylerken, kalan %10 ise planlama aşamasında olduklarını belirtiyor. Bu noktada araştırmaya katılan şirketlerin %95'i pandeminin, dijital dönüşüm stratejilerini etkilemediğini aksine yatırım ve uygulamaları hızlandırdığını aktarıyor. TING İstanbul Kurucu Ortağı Can Yıldızlı ile raporun ayrıntılarını konuştuk.

- Dijital Düşünme Raporu hazırlayarak neyi amaçladınız?

TING Dijital Düşünme Raporu'nu iş dünyasında başarısı kanıtlanmış öneriler ve güncel verilerle yol gösterici bir nitelik taşması amacıyla hazırlamaya başladık. Raporumuzla birlikte sonuçlarını yayınladığımız Dijital Düşünme Araştırması da ülkemizin dijitalleşme yolculuğundaki mevcut durumuna ışık tutuyor ve bize bundan sonra atılacak adımlar için güçlü veriler sağlıyor.

Ulusal ve uluslararası çapta örnekler ve araştırmalardan verilerle dijital dönüşümde başarının önündeki engelleri ve bunları aşmanın yollarını içeren raporumuzda ayrıca başarı yolculuğu için önerilerimize de yer veriyoruz. İlkini 2020'de yayımladığımız raporumuz pandemi dönemi öncesi şirketlerin dijitalleşme yolculuğunun fotoğrafını çeker nitelikte idi. 2021 raporumuz ise pandeminin bu yolculuktaki etkilerini ortaya koydu.

- İçinde yaşadığımız pandemi sürecinde şirketler dijitalleşme açısından neler yaptı? Süreç nasıl etkiledi?

COVID-19 pandemisinde en az hasarla yoluna devam eden şirketlerin dijital dönüşümde ilerleme kaydetmiş şirketler olduğunu gözlemliyoruz. Uluslararası araştırmalarda da benzer sonuçları görüyoruz. Tüm dünyada dijital dönüşüm çabalarında 5-7 yıllık bir hızlanma yaşandı. Dünyada 16 ülkede iletişim altyapısı sağlayıcısı Twilio'nun bir araştırmasına göre, yöneticilerin yüzde 97'si pandeminin dijital dönüşümlerini hızlandırdığını, yüzde 95'i müşterilerle etkileşim kurmanın yeni yollarını aradıklarını ve yüzde 79'u COVID-19'un dijital dönüşüm bütçesini artırdığını söylüyor.

Dijital Düşünme Araştırması'na katılanlardan yüzde 67'si dijital dönüşüme bütçe ayırırken, bu şirketlerin yüzde 19'u gelirlerinin yüzde 10-19'unu, yüzde 15'i ise gelirlerinin yüzde 20'den fazlasını dijital dönüşüm bütçesine ayırdığını belirtti. Geçen seneden farklı olarak dijital dönüşüme yüzde 20'den fazla bütçe ayırdığını belirten şirketlerin çoğunluğu Sağlık ve İlaç sektöründe yer alıyor. Geçen sene bu çoğunluk Teknoloji, Medya ve Telekomünikasyon sektöründeydi. Özellikle bugüne kadar işlerini konvansiyonel alışkanlıklarla yürüten şirketler pandeminin getirisi olarak biraz da zorunlulukla dijitalleşmeyi öncelik haline getirdiler.

- Araştırmanızda öne çıkan dikkat çeken noktaları bizimle paylaşabilir misiniz?

Dijital dönüşüm süreçlerinin liderliği konusunda geçen yıl ile bu yıl arasında önemli bir değişim dikkat çekiyor. Geçen seneki araştırmanın katılımcılarının verdiği yanıtlar, aslında dijital dönüşümün öne çıkan bir liderinin olmadığını ortaya koymuştu. Oysa bu yılki sonuçlara göre şirketlerin yarısına yakınında dijital dönüşümün liderliğini CEO'lar (%47) üstlenmiş durumda. Bu oran geçen yıla göre önemli bir değişime işaret ediyor. Ayrıca araştırmaya göre katılımcıların %58'inin dijital dönüşüme ayrılan bütçesi geçen seneye göre artmış durumda.

Dijital Düşünme Araştırması'na katılan yöneticilerin dijitalleşmeden temel beklentilerinde ilk 3 sırayı %78,3 ile 'iş süreçlerinin kısalması', %76,1 ile 'veri odaklı hale gelinmesi', %73,9 ile 'müşteri beklentilerinin daha iyi karşılanması' alıyor. Dijitalleşme beklentileri arasında 'büyümenin hızlanması', 'gelirlerin artırılması' gibi kriterlerin %50 seviyeleri ve altında kalması dijitalleşmenin pandemi döneminde daha stratejik bir boyutta ele alındığını bir kez daha gözler önüne seriyor.Araştırmada, çalışan memnuniyetinin artırılması ve bunun yaratacağı domino etkisiyle müşteri memnuniyetine katkı sağlanması için dijital dönüşümde hangi süreçlere öncelik verildiği de önemli bir veri olarak karşımıza çıkıyor.

Diğer yandan bu sene şirketlerin dijital olgunluk seviyelerini de sorduk. Yanıtları sektörel bazda incelendiğimizde 'Tüketici Ürünleri ve Perakende' sektörünün temsilcileri, şirketlerinin dijital olgunluğunu çoğunlukla 'orta seviye' olarak değerlendirirken, 'Teknoloji, Medya ve Telekomünikasyon' sektöründe önemli bir çoğunluk dijital olgunluğun 'yüksek seviye'de olduğunu belirtiyor. 'Finansal Hizmetler' sektöründe yine çoğunluk dijital olgunluğu yüksek olarak tanımlarken, 'Sağlık ve İlaç' sektöründen katılımcılar şirketlerinin dijital olgunluğunun henüz 'orta seviye'yi geçemediğini belirtiyor. 'Üretim' sektöründe değerlendirmeler 'orta seviye'de kalırken, 'Otomotiv' sektöründe ise dijital olgunluk henüz orta seviyeye dahi ulaşamamış görülüyor.

- Hazırlık sürecinde kaç şirket ve yöneticileri görüştünüz?

8 farklı sektörden 146 üst ve orta düzey yöneticinin katıldığını anketimize ek olarak bu yıl farklı sektörlerden derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilen 14 üst düzey yönetici de katkı sundu.

- Araştırmanızda pandemi döneminde özellikle dijitalleşmeye en çabuk adapte olan şirketlerin hangi sektörden olduğunu gördünüz?

Teknoloji, medya, telekomünikasyon ve finansal hizmetler ile internet üzerinden hizmet ve ürün sunan şirketler çok hızlı adapte oldular. Olgunluk seviyeleri henüz bu sektörler kadar olmasa da Sağlık ve İlaç gibi sektör şirketlerinin bu dönemde çok hızlı yol aldıklarını gözlemliyoruz.

- Tersinden de sormak gerekirse bu süreçte daha yavaş kalan sektörler hangileriydi?

Pandemiye ek olarak farklı nedenlerle zor dönemler yaşanan otomotiv ve üretim alanlarında dönüşümün yavaş olduğu gözlemleniyor. Konvansiyonel değer zinciri içerisinde yer alan bu sektörlerin dönüşümü de doğal olarak yavaş oluyor.

- Araştırmanızda 'Dijital Düşünme Skoru' diye bir bölüm var bundan biraz bahsedebilir misiniz? En yüksek skor kriterleri nelerdir?

Dijital olgunluk, bir şirketin pazarın işleyişini değiştiren teknolojik gelişmelere yanıt verme ve bu gelişmelerden yararlanma yeteneği olarak tanımlanabilir.

TING İstanbul olarak şirketlerin dijital olgunluk seviyelerini belirlemek için geliştirdiğimiz "Dijital Düşünme Skoru" ile şirketin tamamının ya da belirli birimlerinin iç ve dış dinamiklerini analiz ederek, şirket için özel olarak hazırlanmış soru setleriyle ölçümlemesini gerçekleştiriyoruz. Raporumuz kapsamında da bu yıl şirketlerin dijital olgunluk yani 'Dijital Düşünme Skoru' seviyelerini görmek istedik.

Dijital olgunluğu beş ana kriterde değerlendiriyoruz. Öncelikle şirket kültürü boyutunda strateji, liderlik ve iş süreçlerinin etkinliği önemli bir unsur. Bu kriter diğer unsurların nasıl işleyeceğini belirleyen bir nokta. Şirketlerin net ve anlaşılır stratejilerinin olması, aksiyona geçerken liderliği göstermesi ve bunu da teknoloji ve güncel iş yapış modellerine uygun bir şekilde hayata geçirebilmesi gerekiyor. 'Davranış' şekilleri içerisinde işbirliği, güncellik ve deneyimleme kriterlerindeki etkinliği ile 'ilişkiler' dediğimiz alanda müşteri odaklılık ve etkileşim boyutundaki bakış açısını değerlendiriyoruz. Bu unsurları 'düşünme' şekli takip ediyor. Merak ve kendine güven gibi dönüşümün devamlılığını sağlayacak bir çalışma ortamını gözlemliyoruz. Son olarak yetenekler boyutunda teknoloji ve araçlar ile veriye olan yaklaşımı Dijital Düşünme Skorunu etkilen unsurlardan. Tüm bu beş unsurda da bütünleşik ve birbiriyle uyumlu bir şekilde denge kurabilmiş şirketlerin olgunluk seviyelerinin yüksek olduğunu söylemek mümkün.