Şirketlerin çevresel ve toplumsal etkisi uzun zamandır ekonomik bir değer ya da maliyet olarak görülmüyordu. Ancak artık tutarlı bir şekilde olumlu etki raporlayan bir şirket, tüketiciler, yatırımcılar ve paydaşları ile güvenli bir tabanda buluşarak nakit akışına ve dolayısıyla şirket değerine olumlu bir katkı sağlıyor. PwC'nin geçtiğimiz yıl yayınladığı 'Küresel Yatırımcı Anketi'ne göre yatırımcıların yüzde 66'sı şirketlerin yarattığı etkinin ekonomik değerinin açıklanmasını istiyor. Ancak yatırımcıların yüzde 87'si mevcut kurumsal raporlamaların 'green washing' içerdiğini düşünüyor. Bu durum, şirketlerin sürdürülebilirlik projelerine dair güveni zedeliyor. Yani bugünün kurumsal raporları nakit akışlarını veya sermaye maliyetini etkileyebilme potansiyeline sahip olsalar bile, sürdürülebilirlik faktörlerini yeterince yansıtamayacağı konusunda bazı endişeler mevcut. PWC'nin 'Why Impact Matters for Company Valuations' raporuna göre bir şirketin dışsal etkisinin net ve karşılaştırılabilir bir çıktısına sahip olmanın, yatırımcıların kararlarından müşterilerin satın alma tercihlerine, şirketin iç operasyon ve stratejik kararlarına ve nihayetinde şirket değerine kadar uzanan sonuçları olabiliyor. Tüketicinin davranışları üzerindeki etkiyi zaten elektrikli araç satışlarında ve sürdürülebilir beslenme tercihlerinde gördük. Yatırımcı tercihlerindeki etkiye ise 'green washing' ile itham edilen şirketlerin hisse fiyatlarındaki düşüşten hakimiz. Benzer bir etki sosyal alanlarda da var. Mesela kapsayıcı bir kültür benimseyen şirketler daha geniş bir insan kaynağı havuzuna sahip.
Impact Investing Institute'un raporuna göre 2024 yılında, İngiltere'deki etki yatırımı pazarının değeri 16.2 milyar sterline ulaştı. Bu rakam, önceki yıllara göre önemli bir artışı temsil ediyor ve yatırımcıların sermayelerini sosyal ve çevresel hedeflerle uyumlu hale getirme konusundaki artan ilgisini vurguluyor. Benzer şekilde European Impact Investing Gateway'e göre Avrupa'da etki yatırımında yönetilen toplam varlıklar 2024 yılında 715 milyar Euro'yu aştı.
ETKİ YATIRIM PİYASASI OLGUNLAŞIYOR
Etki yatırımında sürekli büyüme: Son beş yılda yıllık ortalama yüzde 14 büyüme ile etki yatırımına ayrılan varlıklar artmaya devam ediyor. Büyük ve küçük yatırımcılar arasındaki dinamikler özellikle ilgi çekici. Bu, yatırımcıların güçlü yönlerini daha fazla kullanmaya başladıklarını ve piyasanın olgunlaştığını gösteriyor.
Hisse senedi benzeri borç ve halka açık varlık sınıflarının yükselişi: Yatırımcılar, bu varlık sınıflarının özelliklerini değer yaratmak için kullanıyor. Söz konusu gelişme sermayenin nasıl kullanıldığı konusunda stratejik bir kaymayı işaret ediyor.
Hedeflere ulaşılamasa da finansal performanstan memnuniyet: Yatırımcılar, hedeflere ulaşılmasa bile finansal performanstan yüksek memnuniyet duyduklarını bildiriyor. Bu durum etki performansı sonuçlarını daha iyi anlamak için veri paylaşım uygulamalarının geliştirilmesi gerektiğine işaret ediyor.
Etki sonuçlarının ölçümü ve yönetiminde önemli değişimler: Yatırımcılar, etkiyi ölçmek için kullanılan çerçeveler ve metriklerdeki çeşitlilikten etkileniyor. Bu trend, geçmiş gözlemlerle uyumlu ve bu yıl muhtemelen değişen düzenleyici ortamların etkisiyle daha da güçleniyor. Buna rağmen, yatırımcıların üçte ikisinden fazlası yatırım yönetişim belgelerine etki kriterlerini dahil ediyor. Bu, karar verme süreçlerine 'etki'nin dahil edilmesi yönünde önemli bir adım. Ayrıca, yatırımcılar arasında etki yönetimi süreçlerini üçüncü taraf doğrulamasına tabi tutma eğilimi artıyor. Bu gelişmeler, yatırımcı hesap verebilirliğini artırmak ve etki yatırımında daha sofistike ölçüm ve yönetim uygulamalarına doğru ilerlemek adına kritik bir öneme sahip.
EDENRED TÜRKİYE CHRO'SU İPEK BAYLAV: TAKIM RUHU VE İŞ BİRLİĞİ KÜLTÜRÜ GELİŞİYOR
Edenred Türkiye olarak, çalışanlarımızın hem fiziksel hem zihinsel sağlığını desteklemek amacıyla, Futbol ve Yoga Kulübü gibi spor kulüplerimiz bulunuyor. Yakın zamanda Edenred Futbol Takımımız ile kurumsal ligde mücadele etmeye başladık. Her cuma günü bir araya gelen Yoga Kulübümüz ile de masa başı çalışmanın fiziksel dezavantajlarını azaltmayı amaçlıyoruz; ofiste veya uzaktan çalışan tüm çalışanları bu derslere katılmaya teşvik ediyoruz.
Eğlenceli ve sosyal bir aktivite görevi gören bu kulüpler aracılığıyla çalışanlarımızın iş-yaşam dengesi sağlamasına katkıda bulunuyoruz. Stresi azaltan ve genel ruh halinin iyileşmesine katkı sağlayan bu tür faaliyetler, aynı zamanda ekip içinde güçlü bir takım ruhunun ve iş birliği duygusunun gelişmesine de katkı sağlıyor.
Birlikteliklerimizi bunlarla da sınırlamıyoruz. 2017'den bu yana Edenraid projesi ile sosyal sorumluluk projelerine imza atan kuruluşlarla ortak çalışmalar gerçekleştirerek, iyi bir amaç için birlikte koşuyor, yürüyor veya bisiklet sürüyoruz. Edenred'in faaliyet gösterdiği 45 ülkede 10 binden fazla çalışanın dahil olduğu projede bu yıl, Sınır Tanımayan Doktorlar adına 2.296.570 km'yi tamamlayarak 45 bin Euro bağış hedefimize ulaştık.
Üstlendiğimiz 'İdeal İnsan, İdeal Dünya ve İdeal Gelişim' felsefemiz, hangi alanda etki yaratmak istediğimizi de kapsar nitelikte. Topluma katkıda bulunmak hedefiyle kurduğumuz EdenSENse sosyal sorumluluk komitemizle, yıl boyunca farklı departmanlardan gönüllü olarak bir araya gelen çalışanlarımızla projeler yürütüyoruz. Bu sayede çalışanlarımızın şirkete bağlılıklarının güçlenmesini ve motivasyonlarının artırılmasını hedefliyor, topluma faydalı işler yaparak kendilerini daha değerli ve anlamlı hissetmelerini sağlıyoruz. Ortak bir amaç için bir araya gelen grupların farklı projelerde yeniden bir araya gelmeleri, liderlik, proje yönetimi ve iletişim gibi becerilerini geliştirirken birbirleriyle daha yakın çalışarak iş birliğini artırmalarına da olanak sağlıyor.
ETKİ HEDEFLERİ KARAR ALMA SÜREÇLERİNE ENTEGRE EDİLMELİ
EYDK Genel Sekreteri Tuğçe Söğüt yüksek sosyal etkiye sahip bir şirketi finansal getirinin yanı sıra operasyonlarının toplum ve çevre dahil olmak üzere tüm paydaşları üzerinde yarattığı etkiyi tespit eden, ölçen ve yöneten şirket olarak tanımlıyor. Ayrıca bu tür şirketlerin etki hedeflerini temel faaliyetlerine ve karar alma süreçlerine entegre ederek sürdürülebilir kalkınma hedeflerine katkıda bulunarak, sosyal fayda yaratmak için aktif bir rol üstlendiklerini ekliyor.
COMMUNITY'LERLE DÜZENLİ TEMAS HALİNDE OLMALI
Toplumda değer yaratmak ve sosyal etki gücünü artırmak için kapsayıcı ve katılımcı bir bakış açısı geliştirip hedef grupla birlikte strateji belirleyebilmenin en önemli adımlardan biri olduğunu vurgulayan Söğüt, şirketlerin etkilerini yönetmeleri ve gerçek anlamda değer yaratmalarının tek yolunun community'ler ile düzenli olarak temas halinde olmalarından geçtiğini ifade ediyor. Şirketlerin kendi içindeki community'lerin toplumun küçük bir temsili olduğunu ifade eden Söğüt, ortak değerlerde buluşmanın ve mesleğini icra ederken topluma katkı sağlamanın hem çalışan performansını artıran hem de şirketlere katma değer sağlayan bir yaklaşım olduğuna değiniyor.
SOSYAL FAYDA ODAKLI, ÇOK PAYDAŞLI, KAPSAYICI STRATEJİLER GÜNDEMDE
Tüketicinin tercihleri göz önünde bulundurulmadan belirlenen her stratejinin şirketler için ciddi riskler taşıdığı konusunda uyarıda bulunan Söğüt, sınırları iyi belirlenmiş, sosyal fayda odaklı, çok paydaşlı ve kapsayıcı stratejilerin, sürdürülebilir etki yaratmak için kilit öneme sahip olduğunu dile getiriyor. Söğüt, etki yatırımlarının iş çıktılarına olumlu yansımasının formülünü şöyle özetliyor: "Etki yatırımlarının iş çıktılarına olumlu yansıması, sosyal ve çevresel hedeflerle uyumlu iş süreçlerinin geliştirilmesi ve etkinin işin merkezine alınmasıyla mümkün. Bu yaklaşım, şirketlerin toplumsal fayda ve çevresel iyileşmeyi hedefleyen stratejiler benimsemelerini sağlar; markanın itibarı, müşteri bağlılığı, çalışan memnuniyeti gibi olumlu sonuçların yanı sıra risk yönetiminde farklı bakış açıları sunarak orta ve uzun vadede finansal performans üzerinde de olumlu etkiler yaratır."
ETKİ ODAKLI BİR EKOSİSTEM OLUŞUYOR
Etkinin yönetimi ve ölçümünün sürecin en kritik adımları olduğuna değinen Söğüt, etkiyi düzenli olarak izlemek ve raporlamak için SROI ve IRIS+ gibi uluslararası kabul görmüş sosyal etki ölçümleme ve sürdürülebilirlik raporlama çerçevelerine işaret ediyor.
EYDK'nın Türkiye'de etki yatırımlarının gelişimini desteklemek ve sürdürülebilir büyümeyi teşvik etmek için kamu, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve akademik camianın bir araya gelmesine öncülük ederek, yenilikçi, şeffaf, kapsayıcı ve etki odaklı bir ekosistem oluşturmak için çalıştığından bahseden Söğüt sözlerini şöyle sonlandırıyor: "Ekosistemdeki tüm paydaşlarla yakın iş birliği içinde çalışıyor ve farklı sektörlerden gelen paydaşları ortak hedefler doğrultusunda buluşturuyoruz. Kapsayıcı ve veriye dayalı raporlar hazırlıyor; ülkemizin stratejik önceliklerini göz önünde bulundurarak politika geliştirme, pazarı genişletme, ortak bir dil oluşturma ve araştırma alanlarında adımlar atıyoruz. Ayrıca, düzenlediğimiz eğitimler, paneller ve çalıştaylarla etki yatırımları konusunda farkındalık yaratırken paydaşlarımıza teknik destek sağlıyor ve iyi uygulama örneklerini yaygınlaştırıyoruz. Türkiye'de son yıllarda gelişen etki yatırımı ekosistemi, EYDK'nın küresel etki yatırımı ağlarının bir parçası olması sayesinde de uluslararası standartlara uygun olarak gelişimini sürdürüyor."
ŞİRKETLER SOSYAL ETKİ GÜCÜNÜ YÜKSELTMEK İÇİN ÇALIŞANLARIYLA EL ELE VERİYOR
1.Sabancı Gönüllüleri: Sabancı Gönüllüleri, tüm Sabancı Topluluğu'nu kapsayan bir sosyal sorumluluk programı. Program, tüm Sabancı Topluluğu çalışanlarına toplumsal cinsiyet eşitliği üzerine verilen online eğitimler ve oluşturulan gönüllü takımları aracılığı ile yapılacak toplumsal projeleri kapsıyor. Mesela pandemi döneminde ailesinden en az biri sağlık çalışanı olan üniversite öğrencilerini tespit edip mentorluk yaptılar. Projeyle pek çok ödüle de uzandılar.
2.Koç Gönüllüleri: Koç topluluğu çalışanlarından oluşan Koç Gönüllüleri 46 topluluk şirketinden bini aşkın çalışanla deprem bölgesinde ve 'Umut Kentler'de büyük bir etki yarattı. Ayrıca Koç Gönüllüleri çocuk, genç ve kadınlar için de fark yaratacak projelere imza atıyor, sanatı ve sporu destekliyor.
3.Akbank Gençlik Akademisi Topluluğu: Akbank Gençlik Akademisi 'Tasarım Odaklı Düşünme' gibi programlarla çalışanların yetkinliğini geliştirmeye odaklanıyor. Böylece Türkiye'nin her köşesindeki Akbanklılar iş birliği kültürünü yaşatırken birbirlerine sürdürülebilir desteklerde bulunuyor.
4.Yapı Kredi Gönüllüleri ve Spor Kulübü: Yapı Kredi çalışanları Futbol, yelken ve bowling gibi kulüplerle hareketli bir yaşamı benimsiyor. Düzenlenen turnuvalara da katılıp derece alan çalışanlar uyum ve iş birliği yeteneklerini güncel tutuyor.
5.Nestlé Careers Çalışan Gönüllülük Kulübü: Fayda yaratmayı çalışma kültürünün merkezine koyan kulüp, sivil toplum kuruluşlarından yerel yönetimlere dek pek çok iş birliğiyle projeler geliştiriyor. Son olaraksa 350'yi aşkın gönüllünün katıldığı 'plogging' aktivitelerinde 3 tondan fazla çöp toplanarak geri dönüşüm sürecine dahil edildi.
6. Vodafone Türkiye Sürdürülebilirlik Ekibi: Vodafone Vakfı ve sivil toplum kuruluşları ile iş birlikleri yaparak sürdürülebilirliği gündemde tutan ekip, atıkların geri dönüşümünü teşvik etmek ve bu konuda farkındalık yaratmak amacıyla geliştirdiği 'Bu Atıklar Kod Yazıyor' gibi projelerle kamuoyunda yankı uyandıran işlere imza atıyor ve çevreye pozitif katkı sağlıyor.
7. Zorlu Holding Kıvılcımlar: Zorlu Holding'in kurumsal gönüllülük hareketi olan Kıvılcımlar, bugüne kadar 3 bin 100'ü aşkın kişiyle 16 bin 200 saati aşkın gönüllülük süresine ulaştı. Zorlu Holding'in dünyadaki değişim ve dönüşüm sürecine cevap verdiği Akıllı Hayat 2030 stratejisinin bir parçası olan gönüllülük hareketi daha iyi bir geleceğe ulaşma amacı taşıyor.
8. Turkcell Gönüllüleri: Meraklı, iletişimi kuvvetli, teknolojiyi kullanan, katılımcı, çevreci ve sorgulayan çocuklar yetişmesi amacıyla projeler gerçekleştiren Turkcell Gönüllüleri 2003 yılından bu yana varlar ve 2008 yılında dernekleşerek 'Hayat Ormanı Derneği' adı altında faaliyetlerine devam ediyorlar.
9. Türk Telekom'a Değer Katanlar Topluluğu: Kariyer yolculuğu içerisinde yolu Türk Telekom ile kesiştikten sonra ayrılan çalışanların hem birbirleriyle hem de şirket çalışanlarıyla etkileşim ve iletişimi artırabilecekleri, bir kere değil her zaman Türk Telekom'lu olduklarını ifade eden ve sürdürülebilir iletişimi hedefleyen bir topluluk Türk Telekom'a Değer Katanlar. Topluluk içerisinde bölgesel buluşmaların yanı sıra özel gün buluşmaları da gerçekleştiriliyor.
10.Ziraat Bankası Spor Kulübü: Voleybol branşında faaliyetini sürdüren kulüp; ciddiyet, sorumluluk ve spor ahlakı ilkelerini ön planda tutarak, alt yapıya önem vererek üst takımlara sporcu yetiştirme amacı doğrultusunda, Türk voleybolunun gelişmesine katkıda bulunuyor.
11.Kale Grubu Kulüpleri: Satış, sosyal sorumluluk, kalite ve verimlilik ve tiyatro gibi kulüplerle çalışanlarını sürekli bir arada tutuyor Kale Grubu. Böylece çalışanlar hem mesleki yetkinliklerini geliştirmek hem de birlikte eğlenmek için bir alana sahip oluyor.
12.Borusan Okyanus Gönüllüleri: 'Borusan İnsan' uygulamasıyla çalışanların birbirini daha yakından tanımasını sağlayan şirket, sporsever Borusanlıları 8 branş ve 10 ayrı takımla çeşitli başarılara imza atan Spor Kulübünde bir araya getiriyor. Ayrıca Okyanus Gönüllü platformuna katılan çalışanlar eğitimden kültür ve sanata, iklim krizinden eşitsizliklerin azaltılmasına kadar pek çok farklı alanda gönüllülük projeleri yürütüyor.
13.Hepsiburada Sosyal Hobi Kulüpleri: Çalışanların farklı ilgi alanlarında kendini geliştirmesine önayak olan Hepsiburada, etkinlik markası HepsiFun ile kulüpler için yelkenden heykele dek pek çok etkinlik düzenliyor.
14.Amazon Affinity Groups: Global çapta Amazon çalışanlarını bir araya getiren Black Employee Network (BEN), Amazon Women in Engineering (AWE), Glamazon, Mental Health & Wellbeing, Virtual Connect gibi 13 farklı Affinity Grubu var. Çalışanların deneyim aktarımı yapmasını destekleyen gruplar kariyer ve yetkinlik gelişimine de katkıda bulunuyor. Söz konusu gruplarla Amazon, çalışanları için her alanda fayda yaratmaya odaklanıyor ve gruplar çeşitli etkinliklerle bir araya geliyor.
15.Legrand Türkiye Genç Kurul: Legrand Türkiye Grubu Ülke Müdürü ve CEO'su Levent Ilgın'ın önderliğinde hayata geçen Genç Kurul, Legrand Türkiye Grubu CMO'su, Legrand Türkiye Grubu İK Müdürü ve 30 yaş altı 12 asil üyeden oluşuyor. Genç Kurul, Legrand Türkiye Grubu'nun geleceğinde önemli rol alacak, misyon ve vizyonuna yeni ve farklı bakış açıları geliştirerek yön verecek genç yetenekleri keşfetmenin yanı sıra çalışanları eğitim ve mentorlukla destekleyip geliştirmek amacıyla 2023 yılında kuruldu.
16.Petrol Ofisi 'Gönüllüler Ofisi': Gönüllüler Ofisi, Petrol Ofisi Grubu çalışanlarının sosyal sorumluluk projeleri geliştirdiği, STK'lar ve diğer topluluklarla iş birliği yapan, gönüllülük esaslı bir topluluk. Toplumsal gelişimi destekleyen Gönüllüler Ofisi, geçtiğimiz yıl Mardin-Zeytinli İlkokulu'ndaki çocukların dileklerini gerçekleştirerek yeni yıl için iyilik ağacı süsledi.
17.ING'li Gönüllüler: Cinsiyet eşitliği, finansal okuryazarlık, çevre ve dijital okuryazarlık gibi konularda pek çok projeye imza atan ING'li Gönüllüler, faaliyetlerini Turuncu Kalpler platformu üzerinden gerçekleştiriyor. İklim ve finansal sağlık konusunda gerçekleştirilen projelerde STK'larla da iş birlikleri yapıyor.
18.P&G Affinity Networks: Çalışanların kendilerini daha görünür ve daha dahil hissetmesini sağlamayı hedefleyen Affinity Networks, onların birbiriyle gerçek bağlantılar kurmasını teşvik ediyor. Karşılıklı destek duygusunu da geliştiren topluluk, mentorluk, profesyonel destek ve liderlik fırsatları yaratıyor.
19.Penti Takımları: Kültür ve değerlerini yaşatmak için pek çok takım geliştiren bir marka Penti. Bu kapsamda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Takımı'ndan Sürdürülebilirlik Takımı'na (Better Life), Eğlenceli İşler Takımı'ndan TeamZ'ye dek çalışanlar sıra dışı takımlarda bir araya geliyorlar.
20.FLO Çalışan Mutluluğu Takımı: Geçtiğimiz yıl Çalışan Mutluluğu Takımı kurduğunu duyuran FLO, çalışanlarının beklenti ve değerlendirmelerini öğrenmek ve çalışan deneyiminde sürdürülebilir gelişime yatırım yapmak istiyor. Mutluluk Takımı, herkesin işine ve hayatına hız, kolaylık ve eğlence katmayı hedefliyor.