Temelleri, kurucusu M. Vasfi Diren'in; "Çiftçinin ürününü değerlendirecek bir yol bulmak gerek. Ancak katma değerli ürünlerle bereketli topraklarımız değerlenebilir" söylemiyle 1958 yılında atılan DİMES, 1963 yılında Türkiye'nin yerel sermaye ile üretilen ilk meyve suyu markalarından biri olma özelliği taşıyor. Tüm faaliyetlerini "Soframıza koymayacağımız meyveyi işlemeyiz, çocuğumuza içirmeyeceğimiz meyve suyunu üretmeyiz" ilkesiyle yürüten DİMES, 'İnsana ve Doğaya Saygı' ilkesiyle çiftçinin emeğini katma değerle insanlar için faydalı ve eğlenceli içeceklere dönüştürme hedefiyle üretim yapıyor. Bugüne dek milyonlarca meyve fidanı yetiştirerek üretici çiftçilere dağıtan DİMES; değer zinciriyle kalkınmaya, sağlıklı beslenmeye ve Türkiye'nin tarımına sürdürebilir katkılar sağlıyor. Türkiye'nin yanı sıra dünyanın 100'ü aşkın ülkesinde tercih edilen ürünler sunan DİMES, meyve suyunda 300 bin ton yıllık üretim kapasitesiyle Türkiye'nin en büyük meyve suyu üreticisi konumunda olmanın yanı sıra, süt ve süt ürünlerinde 100 bin ton yıllık üretim kapasitesine sahip. Bugün kendini 'inovatif içecek şirketi' olarak tanımlayan Dimes, geçtiğimiz aylarda piyasaya sunduğu Dimes Cool Lime özü ile de dikkatleri üzerine çekti. DİMES CEO'su Ozan Diren ile yönetim felsefeleri, inovatif bakış açıları ve gelecek hedefleri hakkında konuştuk.
* Çok köklü bir şirketin bugünkü temsilcisi olarak yönetim felsefenizi anlatır mısınız? Yıllar içinde yönetim tarzınız nasıl değişti ve dönüştü?
Ülkemizde kurumsal yönetim ilkelerini erken içselleştiren şirketlerden biri olarak her fikrin ses bulabildiği, herkesin işine katma değer sunabildiği, iş birliği ve birlikte değer üretimi odaklı bir yapı ile çalışıyoruz. İnsan kaynağımız, organizasyon yapımız ve farklı senaryolara hızlı uyum sağlayabilme yeteneğimizle birlikte hızlı karar alıp, bu kararları birlikte tereddütsüz uygulayabilme gücüne sahibiz. Öte yandan yönetimin değişmezi, durumsallıktır. Belirsizliklerin, ani değişimlerin ve çatışmaların şekillendirdiği akışkan zemin, yaşadığımız dünyanın yeni normali. Bu nedenle şirketlerin durumsallığı doğru okuyup doğru yönetebilmesi; bunun için de kendi temel değerlerine ve güçlerine odaklanıp, adaptif stratejiler ve doğru kararlarlar alabilmesi, A, B ve C planlarını hazır tutabilmesi gerekiyor. DİMES kültürü şirket içi demokrasi, üst-ast ilişkileri yerine birlikte karar alma mekanizmaları, fikirlerin getirilmesi ve inovasyonun gelişmesi için gerekli özgürlük alanının sağlanması üzerine kuruludur, ancak durumsallığa uyum sağlayabilmek de bir diğer yeteneğimizdir. Aile şirketlerinin ve lider egemen şirketlerin iyi yanlarını toplayan yapılara dünya literatüründe çevik yönetim ilkeleri deniyor. DİMES'i farklı kılan özelliklerden biri; çevik yönetim, hızlı büyüme odaklı startup tarzı yönetim, kurumsallık ilkeleri odaklı yönetim gibi farklı yaklaşımlar arasında durumsallığın gerektirdiği geçişleri, ortak karar ve ortak uygulama ile zamanında ve doğru yapabilmemizdir. Bir örnek vermek gerekirse, pandeminin ilk dönemlerinde, ihtiyaç doğrultusunda daha lider odaklı bir yönetimle ilerledik ve normalleşme doğrultusunda kurumsal yönetim pratiklerimize geri döndük.
* Peki, bu doğrultuda istihdam ve yetenek gelişimi stratejileriniz hangi prensipler üzerine kurulu?
Bunları yapabilmemizi sağlayan gücümüz, şirket kültürümüzdür. Açık ve net iletişim kurarız, konuları ve konuşmaları kişisel algılamak yerine karşılıklı somut geribildirimler verebilmeye ve bu geribildirimleri alabilmeye odaklanırız, tartışmalarımızın ve toplantılarımızın sonunu aksiyona bağlamaya özen gösteririz. Kurum içi girişimciliğe ve operasyonel sorumlulukların yanı sıra düşünsel inovasyona; eğitim, bilgi ve tecrübeyle kuvvet kazanan kurum içi girişimcilerimize rahat düşünme alanı açıp, onların fikirlerini DİMES'in Ar-Ge, üretim, pazarlama, dağıtım güçleriyle desteklemeye çok önem veririz. İş kararlarımızın DİMES'in kuruluş amacı, değerlerimiz ve duruşumuzla uyumlu, tekrarlanabilir karar olması da yönetim felsefemizin bir parçasıdır. Ürünlerimizin, iş yapış şekillerimizin, iş planlarımızın, karar ve yönetim mekanizmalarımızın yani işimizle ilgili her şeyin, değerlerimizle ve hatta çalışanlarımızın bireysel hayatlarındaki duruşlarıyla örtüşür nitelikte olması bir diğer özelliğimizdir. Şirket kültürümüz bu özelliklerimizden beslenir ve ekip yapımızda can bulur. Kendiyle rekabet etme tutkusunu içselleştirmiş, birbirine ve değerlerine sıkı sıkıya bağlı, ancak bunlardan ödün vermeden değişime açık, birlikte samimi bağlarla, multidisipliner bakış açısıyla çalışabilen, multikültürel renklere sahip bir takımız. İstihdam ve yetenek gelişimi stratejilerimiz de bu yapımızı korumak ve geliştirmek üzerine kuruludur.
* Gıda sektöründe yönetim size göre hangi farklılıkları içeriyor ve içermeli?
Gıda endüstrisi ve içecek sektörü, aynı zamanda çok hızlı bir akışın ve yoğun rekabetin yaşandığı, sık sık yeni kararlar gerektiren hızlı tüketim ürünleri dünyasının da bir parçası. Üstelik gıda ürünlerinin son kullanma tarihi var. Bu da komplikasyon risklerini ve görünmez maliyetleri yükseltiyor. Prosesleri çok iyi tanımlamak, iş akışı girdabında boğulmadan hızlı ve doğru karar alabilmek gerekiyor. Ayrıca yerli markalarımız, gıda endüstrisinin hemen her kategorisinde de global rakiplerle rekabet içerisindeler. Öte yandan küresel gıda endüstrisinin dönüşümünde sorumlu üretim, besleyici ve fonksiyonel ürünler, vegan beslenme ya da sorumlu tüketim ve etik düşüncelerle vegan ürünlere yöneliş, hayata eğlence ve enerji katan ürün deneyimleri gibi konular öne çıkıyor. DİMES'te biz, bunları hem zorluk hem de fırsat alanları olarak nitelendiriyoruz ve tüm bu konuları, kuruluş ruhumuzdan ve değerlerimizden taviz vermeden, gerçekçi değerlendirmeler ve stratejiler doğrultusunda özgün stratejiler, iş yapış şekilleri ve kurumsal felsefeyle hareket ederek; kurum içi girişimciliği ve kolektif inovasyon kültürümüzü destekleyerek yönetiyoruz.
* İnovasyon; gıda ve içecek sektörü özelinde ne anlam ifade ediyor?
2020 yılında inovatif ürünümüz DİMES Mikshake'in lansmanında ana mecra olarak TikTok kullanmamız, o dönem için riskli de görülebilecek bir pazarlama inovasyonuydu. Bu inovatif hareketimiz, marka değerimize çok büyük katkıda bulundu. İnovasyonu, yeni bir ürün ya da yeni yöntemlerle yeni bir katma değer parametresi oluşturabilmek olarak tanımlıyoruz. Tüketici iç görülerini doğrulayan ürünü, katma değerli ve verimli bir şekilde üretebilmek, ürün için pazar oluşturabilmek, hatta günümüzde tüketiciyi ürünün hayranı ve takipçisi yapabilmek gerekiyor. Doğru ürünü, doğru zamanda, doğru ambalajda, doğru iletişim desteği ile tüketiciye sunmak, yeni bir katma değer parametresi oluşturabilmeyi beraberinde getiriyor. Multidisipliner ve kolektif inovasyon gücümüz, iş kültürümüzün zenginliklerinden biri. Milkshake ürünümüz üzerinden bir örnek daha vermek isterim. Bu ürünü, pazarlama ekibimizden bir arkadaşımızın fikriyle oluşturduk. Bu arkadaşımızın tüketici iç görüsüne hakimiyeti ve DİMES'in Ar-Ge, üretim, pazarlama ve dağıtım gücüne olan inancı, şirketimizin kârlılığına büyük katkı yapan ve tüketicilerimizin gözünde fenomenleşen bir ürünümüzün ortaya çıkmasını sağladı. Multidisipliner ve kolektif inovasyondan kastım tam olarak da budur.
* Kişisel olarak yönetim alanında başarmak istediklerinizi nasıl sıralarsınız?
Ülkemizin ilk yerli üretim meyve suyu olan DİMES'in kuruluşu, başlı başına bir Ar-Ge ve inovasyon tarihçesidir. DİMES 1960'ların başında bir aile şirketi olarak hayata geçti ve 1997 yılında kurumsallaşma yönünde hareket eden ancak esnekliği kaybetmeyen bir şirket yapısına dönüşüm bir aile hedefi olarak tanımlandı. O gün itibarı ile DİMES, 4 kardeş patron tarafından yönetilen ve 100 çalışana istihdam sağlayan bir şirketti. Bugün gelinen noktada DİMES, 950 kişiye istihdam sağlıyor. Profesyonel isimlerden oluşan icra kurulumuz, işlerimizle ilgili kararları alıp, bağımsız üyelerle bizi daha da güçlendiren yönetim kurulumuza onaylatıyor. Paylaşılan değerlerine bağlı, esnek ve çevik bir şirket olarak Türkiye'de ve dünyanın 100 ülkesinde küresel rakiplerle rekabet ediyoruz. Bir sonraki hedefimiz, ihracat gücümüzü stratejik yönetimle bir sonraki seviyeye getirmek; tarıma dayalı inovatif ürün ve yaklaşımlarımızla, küresel ölçekte pazara yön veren markalarımızla şirketimizi küresel ölçeğe taşımak.