Kuveyt, Irak, Mısır, Libya ile Tunus'un hükümet, iş dünyası ve finans sektörü temsilcileriyle Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in de katıldığı 15. Türk-Arap Ekonomi Forumu, "Türkiye ve Arap Dünyası: Yatırım, Ticaret, Teknolojide Global Koridor" temasıyla İstanbul'da başladı.

Gheit, İslami finans, fintek, sermaye piyasaları, enerji, sanayi, savunma, teknoloji, gıda ve inşaat sektörlerindeki fırsatların ele alındığı forumun açılışında, toplantının Türk ve Arap dünyası arasındaki diyaloğu güçlendireceğini anlattı.

"Çünkü Arap dünyası ile Türkiye arsındaki ekonomi gittikçe daha da canlanmakta. Yeşil enerji, finans teknolojisi gibi alanları bizim değerlendirmemiz lazım. Bu eşsiz sinerjiden yola çıkarak her iki tarafa da faydalı olacak köprüler kurabiliriz. Çünkü Türkiye zaten Asya ile Avrupa arasında köprü." diyen Gheit, dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la görüşmesine değinerek, orada gördüğü kitabın Türkiye ile Mısır arasındaki ilişkinin tarihini ele aldığını söyledi.

Gheit, "Çok eşsiz bir ilişkimiz var. Roma İmparatorluğu'ndan bu yana bu ilişkileri ve bu coğrafyanın önemini çok daha iyi anlıyoruz. O nedenle Türkiye ile Arap dünyası arasındaki ilişkilerin tarihte ne kadar derine gittiğini görebiliyoruz. Tabii bazı zorluklar da yaşamaktayız. Bu zorluklardan dolayı bizler bütün imkanları kullanarak ilişkilerimizden en iyi şekilde faydalanamayabiliyoruz." ifadelerini kullandı.

Gheit, şöyle devam etti:

"Dürüst olmak gerekirse son 10 yıldır Türkiye ve Arap dünyası arasındaki ilişkiler sorunlardan tamamen uzak kalmadı. Bazı yanlış anlamalar oldu ve bu nedenle bazı konular buzdolabına kondu, bazı konular olması gerektiği gibi geliştirilemedi. Çünkü aslında inanılmaz kapılar vardı, bu kapıları açsaydık Türkiye ile Arap dünyası arasındaki ilişkiler çok daha güzel gelişebilirdi. Bundan dolayı eminim ki bu forum gayet etkili bir şekilde iki taraf arasındaki ilişkileri daha da geliştirip, daha kapsamlı olmasını sağlayacaktır."

Forum sayesinde ilişkilerin çok daha iyi serpileceğini belirten Gheit, "Hem de burada işbirliği, yatırım ve ticaret dahil olmak üzere Türkiye ve Arap dünyası arasındaki ilişkiler daha da büyüyecek. Çünkü bilgi birikiminin ekonomik, sosyal ve çevresel gelişmenin teknolojik boyutları da büyük önem taşıyor. Türkiye'de inanılmaz bir bilgi birikimi var, bunu biliyoruz. Bu konularda inanılmaz imkanlara sahip Türkiye, aslında pek çok Arap ülkesinin sunacağı imkanlardan da en iyi şekilde faydalanabilir." diye konuştu.

"150 milyar dolarlık bir ticarete ulaşabiliriz"

Gheit, ilişkilerin tekrar canlandırılmasının her iki taraf için de çok faydalı olacağını, Mısır Dışişleri Bakanı olduğu dönemde toplantıların çok yoğun geçtiğini ve hatta birbirlerine ilk isimleriyle hitap edecek kadar dost olduklarını aktardı.

İki tarafın da tekrar bu aşamaya gelmek istediğini dile getiren Gheit, "Son yıllarda ticaret açısından Türkiye ile Arap ülkeleri arasında önemli gelişmeler yaşandı, 2023'te Türkiye, Arap ülkelerine yaklaşık 46 milyar dolarlık ihracat yaptı. Bunun içine her türlü şey dahil. Türkiye, Arap ülkelerinden yaklaşık 36 milyar dolarlık ithalat yaptı ve toplam olarak ekonomik boyuta baktığımızda 3 trilyon dolara ulaşan bir ekonomik boyut olduğunu görüyoruz." dedi.

Mısır, Fas ve Cezayir gibi ülkelerin altyapılarını ve ekonomilerini geliştirmeye çalıştığını, bölgenin Türkiye ile işbirliğine açık olduğunu vurgulayan Gheit, sözlerini şöyle tamamladı:

"Yapacağımız bu güç birliğiyle biz aramızda 150 milyar dolarlık bir ticarete ulaşabiliriz. Forum buna faydalı olacaktır, hedefler konabilir. Her iki tarafın ekonomisini bu güçlendirecektir. Arap ülkeleri de gelişmeye çalışıyor ama kendi başına ulaşamayacağı hedefler var, dolayısıyla yatırım, ticaret ve alışveriş açısından bilgi birikimine önem vermeliyiz. Akademisyenlerin işbirliği yapması ilişkileri geliştirecektir. Sadece bürokrasinin çerçevesiyle kendimizi sınırlamayalım. Önemli olan farklılığı yakalamak ve farklı düşünmek. İki taraf arasında ciddi bir işbirliği olmasını ve yeni serbest ticaret anlaşmalarının imzalanmalarını istiyoruz. Böylesi anlaşmaların olması ikili ticareti canlandıracaktır."

Panelde konuşan Bakan Şimşek, dünyada çok büyük belirsizliklerin yaşandığı bir anda bu toplantının yapıldığını kaydederek, belirsizliklerin büyümeyi kısıtladığını, genelde ticaretin büyümeyi körüklediğini ancak global ticarette şu anda daralma yaşandığını söyledi.

Şimşek, "Dünyada bu yetmiyormuş gibi bir de küresel bir yapay zeka devrimi yaşamaktayız. Bunun sonucunda sadece endüstride bir devrim yaşanmayacak, hayatımızın her boyutu bundan etkilenecek. Dolayısıyla bu devrimi kaçıramayız. Bir de nüfuslar giderek yaşlanıyor. Bu da küresel bir sınama. Ayrıca çatışmalar ve jeopolitik gerilimler de İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra oluşan düzene tehdit oluşturuyor. Bütün bunlar küresel büyümeyi azaltmakta." diye konuştu.

"Zorluklarla birlikte fırsatlar da var"

Bakan Şimşek, Türkiye'de enflasyonda yaşanan artışın artık düşüşe geçtiğini belirterek, şu açıklamalarda bulundu:

"Ancak küreselde biraz belirsizlik yaşanmakta. Hem parasal hem de mali politikalar açısından. Küreselde parasal politikalar biraz gevşeyecek belki ama bunun hızı ve koordinasyonunda önemli bir etkisi olacak. 'Parasal politikaların gevşemesi bir mali konsolidasyonla sonuçlanacak mı?' sorusu da bizim açımızdan zorlayıcı bir soru. Ama bildiğimiz bir şey varsa önümüzdeki yıllarda küresel ticaret aynı kısıtlı seviyesine devam edecek ve yüzde 3'ten fazla bir büyüme beklenmiyor. Dolayısıyla zorluklar var ama aynı zamanda fırsatlar da var. Bu şekilde bakmamız lazım."

Şimşek, bugün gerçekleştirilen forum sayesinde Türkiye ile Arap dünyası arasında çok faydalı işbirliklerine imza atılabileceğini kaydederek, tarafların birçok sektörde birbirini tamamlama potansiyeline sahip olduğunu vurguladı.

"Türk ve Arap dünyası arasındaki ekonomik koridorlar geliştirilmeli"

Tunus Ekonomi ve Planlama Bakanı Semir Abdulhafız da Türkiye ile Arap dünyası arasındaki ekonomik koridorların geliştirilmesinin bölge ülkeler için büyük avantajlar sağlayacağını belirterek, bu ülkelerin ekonomik kalkınması için büyük yansımaları olacağını söyledi.

Bu ülkelerin zaten büyük çoğunluğunun kendi aralarında serbest ticaret anlaşması imzaladığını dile getiren Abdulhafız, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu anlaşmaların çerçevesinin biraz daha genişletilmesi ve daha kapsayıcı olmasını bekliyoruz. Bu anlaşmaların zeminini daha da güçlendirmek önemli. Ekonomik entegrasyonumuzu Türkiye ile Arap dünyası arasında bu şekilde teminat altına alabiliriz diye düşünüyorum. Bölgemizi ekonomik şoklardan koruyabilmek için birlikte çalışmamız şart. Bu ekonomik şoklar bütün dünyayı etkilediği gibi bizi de yakından etkiliyor. Ama coğrafi konumumuzu düşünürsek, özellikle Türkiye'nin buradaki pozisyonunu düşünürsek atılabilecek çok önemli adımlar var. Türkiye Asya ile Avrupa ve Afrika arasında bir bağlantı noktasını oluşturuyor. Bu coğrafi konum hepimiz için gerçekten de çok dikkate değer bir durumu ortaya koyuyor."

Semir Abdulhafız, Mısır'ın Kuzey Afrika'nın giriş kapısı olduğunu ifade ederek, Afrika kıtasına erişimin Mısır üzerinden serbest ticaret ve işbirliği anlaşmalarıyla sağlanabileceğini anlattı.