Türk mühendislerinin ve girişimcilerinin yanı sıra şirketlerin Ar-Ge faaliyetlerine destek vermek amacıyla 2010 yılında Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı ve İstanbul Ticaret Odası'na bağlı olarak faaliyetlerine başlayan Teknopark İstanbul çatısı altında birbirinden değerli projeler hayata geçiyor. Türkiye'deki girişimcilik ekosistemini anlatan Teknopark İstanbul Genel Müdürü Muhammet Fatih Özsoy, girişimcilerin yanlarında olmaya devam edeceklerini söylüyor. Özsoy ile Türkiye'deki girişimcilik ekosistemi ve Teknopark İstanbul'un girişimciliğe bakış açışı hakkında konuştuk.
* Türkiye'nin girişimcilik ekosistemini değerlendirebilir misiniz? Dünyaya baktığımız zaman nasıl bir konumdayız?
2021 yılına göre 2022 ve 2023 yılında dünya genelindeki düşüşe paralel bir düşüş yaşansa da ülkemizdeki girişimcilik ekosistemi, geleceğe dair güçlü bir potansiyel barındırıyor. Startups.watch tarafından hazırlanan Türkiye Girişim Ekosistemi Raporu'na göre 2023 yılında, dünya genelinde girişimlere yapılan yatırımlar, son 5 yılın en düşük seviyesine ulaştı. Türkiye, tohum yatırım adedi bakımından Avrupa'da 4., MENA bölgesinde ise 1. sırada yer alıyor. Bu sıralamada üst sırada olmamız sevindirici. 2021'de 622 olan yeni unicorn sayısı, 2022'de 348'e ve 2023'te 100'e düştü. Global ölçekte birleşme ve satın almalar da son 10 yılın en düşük seviyesine geriledi. Global ve yerel trendlerin yanı sıra Türkiye özelindeki gelişmeler, ülkemizin girişimcilik ekosisteminin dinamizmini koruduğunu gösteriyor. Küresel olarak girişimcilere ve yatırımcılara verilen teşviklerle ilgili hayata geçirilen yeni düzenlemelerin etkisini hissedeceğiz. Kurulan yeni ve milyar dolarlık büyük fonlar, girişimcilik ekosisteminin büyüme potansiyelini işaret ediyor. 2024'te Türkiye'deki unicorn'ların artacağı yönünde bir beklenti hakim. Ekonomide denge sağlandığında, buradaki hareketlilik de ivmelenecek. Yapay zeka, savunma, sağlık, uzay, güvenlik, yazılım, SaaS, oyun, fintek, ileri elektronik teknolojileri, perakende ve e-ticaret geleceğin öne çıkan alanları olacak. Türkiye'nin ilk ve tek derin teknoloji odaklı yapısıyla hızla büyüyen Teknopark İstanbul'da ülkemiz için stratejik önem taşıyan dev projelerin hayata geçirilmesine katkı sağlamaya devam edeceğiz.
"SİBER GÜVENLİK LİSESİ'Nİ AÇTIK"
* Pandeminin etkilerinin yanı sıra genç neslin işe bakış anlayışıyla kendi işini kurma arzusu her geçen gün artıyor. Bu durum girişimcilik dünyasında neleri değiştirdi?
Pandeminin bir anda hayatımızı değiştirmesi, sektörüne göre bazı girişimlerin önünü açarken bazılarının da başarısız olmasına neden oldu. Genç girişimcilerin her zaman daha gözü kara olduğunu söylersek yanılmayız. Teknopark İstanbul olarak gençlerin teknolojiye ilgisini artırmaya ve bu alanda önlerini açmaya çalışıyoruz. Bu amaçla Türkiye'nin ilk Siber Güvenlik Lisesi'ni açtık. Bu çalışmalarımızın karşılığını patentli start-up'ların sayısındaki artışta görmenin mutluluğunu yaşıyoruz. Teknopark İstanbul, Patent Effect tarafından yayınlanan Türkiye'nin Patent Raporu'nda, patentli start-up'lara sahip teknoparklar arasında son iki yılda birinci konumda yer alıyor. 20 teknoloji kategorisi esas alınarak hazırlanan 2022 Türkiye Patent Raporu'na göre Türkiye'deki 1.010 patentli start-up firmanın 783 adedi teknoparklarda kuruldu. Buna göre 77 patentli start-up'a ev sahipliği yaparak zirvedeki yerini koruyan Teknopark İstanbul, 2021'de 68, 2020'de ise 52 firma sayısı ile yine birinci olmuştu. Teknopark İstanbul firma ve start-up'ları son 2 yılda, 4.65 milyar TL değerleme ile yatırımlar aldı.
"TEKNOLOJİDE TÜRKİYE'NİN MİLLİ TAKIMIYIZ"
* Teknopark İstanbul'daki firmalar daha çok hangi alanlara yoğunlaşmış durumda? Hangi alanlarda daha fazla girişimciye ihtiyaç duyuluyor?
Teknopark İstanbul'u derin teknoloji merkezi olarak nitelendiriyoruz ancak çatımız altında pek çok farklı alanda çözüm geliştiren firma ve girişim bulunuyor. Teknopark İstanbul'da öncelikle savunma sanayii olmak üzere güvenlik, yazılım, robotik sistemler, yapay zeka, sağlık, biyoteknoloji, enerji, siber güvenlik, havacılık, uzay, ulaştırma ve finansal teknolojiler gibi stratejik alanlarda ülkemizin dışa bağımlılığını azaltacak milli teknoloji üretiminin artırılmasına katkıda bulunmak amacıyla çalışmalar sürdürülüyor. Ayrıca üniversite-sanayi iş birliklerinin geliştirilerek katma değerli fikirlerin hayata geçirilmesi için köprü oluyoruz. Teknoloji alanında 'Türkiye'nin En Büyük Milli Takımıyız' diyoruz. Bu yaklaşımla ülkemiz yararına olacak tüm projeleri desteklenmeye değer görüyoruz. Şehir merkezlerinde açtığımız tematik kuluçka merkezleriyle girişimlerde çeşitliliği sağlamayı, daha fazla girişime ulaşmayı hedefliyoruz. Cube Beyoğlu Uydu Kuluçka Merkezi, ülkemizin ilk uydu kuluçka merkezi olarak dijital sanat, simülasyon, oyun, artırılmış gerçeklik, VR ve mobil uygulama alanlarına odaklanan genç girişimcilerin teknoloji tabanlı fikirlerini hayata geçirmelerine yardımcı olacak altyapı, mentorluk, eğitim ve destek hizmetleri sunuyor. Cube Ümraniye'nin ise İstanbul Finans Merkezi'ne olan yakınlığıyla finans teknolojisi alanında girişim ve projelerin hayata geçmesinde önemli rol oynayacağına inanıyoruz.
"DERİN TEKNOLOJİDE 250 GİRİŞİMCİ GRUP"
* Derin Teknoloji Merkezi'nde de gerçekten çok değerli projeler var. Bu çatı altında kaç proje yürütülüyor?
Savunma sanayisi, siber güvenlik, enerji, yapay zeka ve robotik sistemler ile biyoteknoloji gibi ülkemiz için stratejik olan birçok alanda Ar-Ge faaliyetleri yürüten Teknopark İstanbul'da, yaklaşık 10 yıldır fikirlerin filizlenmesini sağlayan kuluçka merkezimiz Cube Incubation; Türkiye'nin ilk ve tek derin teknoloji odaklı kuluçka merkezi yapısıyla inovatif ve derin teknoloji tabanlı iş fikirlerine sahip 250'den fazla girişimci grubuna ev sahipliği yapıyor.