Bilişim Zirvesi ev sahipliğinde düzenlenen 'TechFintek Buluşması' dün İstanbul'da düzenlendi. 'Dijital Finansallaşma' ana temasıyla gerçekleştirilen etkinlikte dijitalleşme, fintek ekosistemi ile teknoloji dünyasının sunduğu finansal hizmetler ve yeni dünya düzeninde TechFin olma yolculuğu ele alındı. T. C. Cumhurbaşkanlığı, Ekonomi Politikaları Kurul Üyesi Dr. Hakan Yurdakul ve T. C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Bilgi Teknolojileri Genel Müdürü Dr. Cebrail Taşkın'ın da oturumlarıyla yer aldığı etkinliğin global konuşmacısı ise Deloitte Kanada Araştırma Direktörü Duncan Stewart oldu.

Sektörü yapay zekanın geleceği ekseninde çip sorunu, kıtlıklar, jeopolitik belirsizlikler konuları üzerinden ele alan Duncan Stewart'a etkinlikten sonra kendisinin ve Deloitte'in sektör beklentilerini sorduk.

> Fintekin TMT sektörünün büyümesine katkıları nelerdir?

Küresel olarak sadece teknoloji endüstrisi yıllık 5 trilyon doların üzerindeyken fintek alanı 2023'te yaklaşık 250 milyar dolar rakamına ulaştı. Bu rakam da toplam teknoloji alanının sadece yaklaşık yüzde 5'ine tekabül ediyor. Ayrıca bu oran toplam Teknoloji, Medya ve Telekomünikasyon (TMT) sektörünün içinde ise çok daha küçük. Çünkü TMT sektörü 10 trilyon doların üzerinde bir pazara sahip. Bununla birlikte, finteklerin gösterdiği ortalama yüzde 50-100 büyüme ivmesi sektör büyümesinde tabii ki önemli bir rol oynuyor.

> Fintek, TMT sektöründe en büyük değişiklikleri hangi alanlarda yaratacak?

Şu anda ödemeler fintek pazarının en önemli en büyük bölümünü oluşturuyor. Fintek şirketleri bu işlemleri daha kolay, daha hızlı ve daha ucuz hale getirerek ödeme pazarına büyük bir katkı sağlıyor. Ancak B2B ve B2B2C iş modeli fintek pazarları da hızla büyüyor. Bu pazarlar, işletmelerin daha verimli ve karlı çalışmasını sağlayarak büyüme potansiyeline sahip.

> Finteklerin sektörün rekabet ortamını nasıl etkileyeceği bekleniyor?

Finteklerin TMT sektörünün rekabet ortamını nasıl etkileyeceği şu an için net değil. FintTech, finansal hizmetler endüstrisinde yenilikçi çözümler sunarak mevcut düzeni bozan bir güç olarak görülüyor. TMT ise fintekin yenilikçi çözümlerini destekleyen bir ortam olarak görülüyor. Finans sektörü için son düzenlemeler, finteklerin finansal hizmetler sektöründe daha fazla rol oynamasına olanak tanıyan iş birliğini teşvik ediyor. Günümüzde birçok banka, fintek şirketlerine yatırım yaparak bu trendi takip ediyor.

> Fintek, sektörün müşteri deneyimini dönüştürecek mi?

Fintek çözümleri, yeni iş modelleri ile teknolojiler sunarak müşteri deneyimini iyileştirme potansiyeline sahip. Bu bağlamda TMT sektöründe de telekom, medya ve eğlence alanlarında birçok şeyin değişeceğini düşünüyoruz. Özellikle oyun sektörü ilginç olacak diyebiliriz; sektör hem fintek çözümlerini kullanacak hem de fintek şirketleri için iş modelleri ve teknolojiler sağlayacak.

> Bunun nasıl olacağını öngörüyorsunuz?

Bence 'dijital varlıklar bankacılığı' bir sonraki 'büyük şey' olacak. Kripto varlıkların geleneksel finansal sisteme entegre edilmesi daha geniş bir kitleye erişimini ve kabulünü artırabilir. Bu da ancak daha kolay sınır ötesi işlemler, kripto tabanlı geleneksel borsalar ve gelişmekte olan dünyada DeFi benzeri mikrokredi kuruluşları gibi çeşitli yollarla yapılabilir. Ayrıca, blockchain tabanlı sadakat uygulamaları gibi yenilikler de kripto varlıkların benimsenmesini teşvik edebilir.

> Deloitte'in, fintekler kapsamında TMT sektörünün büyümesi ve gelişmesine ilişkin tahminleri nelerdir?

İki ana bakış açısı var: Telekom operatörleri, fintekin bir parçası olmak zorunda kalacak. Sadece ödeme ve havale gibi geleneksel finansal hizmetler sunmakla kalmayıp aynı zamanda kripto para birimleri gibi yenilikçi ürünler de sunacaklar. İkinci olarak ise, yeni fintek şirketleri, geleneksel finansal hizmetler yerine yeni finansal hizmetler sunarak ortaya çıkacak. Böylece yeni finansal servisler sunan yeni unicorn'lar ortaya çıkacak. Örneğin Çin'de Tencent ve Alipay her yerde kullanılıyor ama kredi kartları nadiren kullanılıyor.

> İşletmeler hangi stratejiyi benimsemeli?

Bankalar da dahil olmak üzere eski iş modellerini benimseyen tüm kurum ile kuruluşlar, bu pazara nasıl hizmet edeceklerini ve bu pazardan nasıl pay alabileceklerini araştırmalı diye düşünüyorum.

> Son olarak yakın gelecek ne gösteriyor?

Generative AI, hemen hemen her endüstride önemli bir trend. Fintekler de bundan etkilenecek. Şu anda en önemli konu, generative AI çiplerinde yaşanan ve önümüzdeki 12-18 ay boyunca da devam etmesi beklenen tedarik sorunu ve bulut üzerinden Generative AI eğitimine erişim imkânı. Generative AI'ı nasıl kullanacağını ve çipler temin edilemediğinde bunu nasıl sunacağını çözmek, Fintek şirketleri için önemli bir challenge. Bankalar bu alana yüksek oranda yatırım yapıyor. Fintekler ya bunu karşılamalı ya da Generative AI'ın yüksek hacmini yerleşik şirketlere bırakmalı diyebiliriz.

Ayrıca unutmamalıyız ki; fintek sadece ödemeler anlamına gelmiyor ve aynı zamanda kriptodan da çok daha fazlası. Küresel olarak varlık yönetimi, sigorta ve gayrimenkuldeki fintek alanında da çok fazla büyüme görüyoruz.