Enerji Depolama Endüstrileri Derneği Başkanı Can Tokcan, Platin Dergisi Temmuz 2024 sayısında enerji depolama teknolojilerindeki son gelişmeleri ve Türkiye'nin enerji depolama alanındaki geleceğini değerlendirdi.
"Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı'nın yayınladığı yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ilgi, dünya genelinde olduğu gibi Türkiye'de de hızla artıyor. Bu ilgi, enerji üretiminde sürdürülebilirlik ve çevresel etkilerin minimize edilmesi ihtiyacını doğurdu. Ancak, yenilenebilir enerji kaynaklarının kesintili doğası, enerji depolama çözümlerinin önemini artırıyor. Türkiye Ulusal Enerji Planı'na göre 2035 yılına kadar Türkiye'deki güneş enerjisi kapasitesinin 52,9 GW'a, rüzgar enerjisi kapasitesinin ise 29,6 GW'a çıkarılması planlanıyor. Aynı dönemde toplam elektrik kurulu güç hedefinin 189,7 GW olması planlandığından güneş ve rüzgar enerjisinin kurulu güçteki payının yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretimin yaygınlaşması ile birlikte yüzde 43'e ulaşması hedefleniyor. Elektriğe dayalı tüketimin de giderek yaygınlaşması ve yenilenebilirin payının artması ile birlikte arz ve talep arasındaki anlık dengesizlik giderek artıyor. Fosil yakıtlara dayalı üretimin azaltılması hedefi ile birlikte bunun yönetilmesi için alternatif yöntemler gerekiyor. Bu yöntemlerden bir tanesi ise Şebeke Ölçeği Enerji Depolama Sistemleri'nin kurulması.
Yönetmelik ile enerji depolama sistemleri yatırımlarının önü açıldı
Bakanlığın çalışmaları ile birlikte Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği yayınlanmış olup aynı zamanda ilgili yönetmeliklerde gerekli revizyonlar gerçekleştirilerek yenilenebilir yatırımlarına 'enerji depolama sistemlerinin eklenmesinin önü açıldı. Türkiye, enerji depolama teknolojilerinde önemli adımlar atıyor. Elektrikli araç bataryaları, ev tipi enerji depolama sistemleri ve büyük ölçekli enerji depolama çözümleri, bu alanda öne çıkan başlıca uygulamalar. Ülkemizde enerji depolama sistemlerinin entegrasyonu konusunda birçok yerli şirket önemli yatırımlar yapıyor.
Enerji depolamanın yaygınlaşması şebeke istikrarını sağlayacak
Türkiye'nin enerji depolama alanındaki geleceği, yenilenebilir enerji kapasitesinin artırılması ve enerji güvenliğinin sağlanması üzerine şekillenecek. Enerji depolama sistemlerinin yaygınlaşması, şebeke istikrarını sağlayacak ve enerji arz-talep dengesini optimize edecektir. Aynı zamanda, elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla birlikte batarya teknolojilerinde de büyük ilerlemeler kaydedilecek. Ülkemizde sadece Şebeke Ölçeği Enerji Depolama Sistemleri için halihazırda 30 GWh'in üzerinde önlisans alınmış olup önümüzdeki yıllarda yatırıma dönmesi planlanıyor. Bu yatırımlar elektrik piyasalarında faaliyet gösterecek olup sistemin esnekliğini artıracağı gibi aynı zamanda ülkenin enerji arz bağımsızlığı konusunda önemli bir adım atmasını sağlayacak.
Yasal düzenlemeler ve teşvikler: Enerji depolama sistemlerinin geliştirilmesi ve yaygınlaşması için devlet tarafından sağlanacak teşvikler ve destekleyici yasal düzenlemeler kritik öneme sahip. Bunlar ile ilgili yasal düzenlemeler tamamlanmış olup yatırımların 2025 yılı itibariyle hayata geçeceği düşünülüyor. Enerji depolama sistemlerinin kurulması ile birlikte enerji üretim lisansının verilmiş olmasının yanı sıra yerli teşvik ve YEKDEM gibi farklı teşvik mekanizmaları bulunuyor.
Ar-Ge yatırımları: Yerli firmaların Ar-Ge çalışmalarına daha fazla yatırım yapmaları, yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesi ve yerli üretimin artırılması için önemli. Dinamik bir yapıya sahip olan enerji depolama endüstrisi devamlı bir Ar-Ge çalışması gerektiriyor. Enerji depolama teknolojilerinin sürekli değişiyor olmasından ötürü bu alana yapılan yatırımların artırılması pek çok fırsatı beraberinde getiriyor.
Global yatırımların 1 TWh'nin üzerinde çıkması bekleniyor
Dünya genelinde enerji depolama teknolojilerindeki hızlı gelişmeler, Türkiye'nin de bu alanda önemli fırsatlar yakalamasını sağlayacak. Özellikle lityum-iyon batarya teknolojilerinin yanı sıra, hidrojen enerjisi ve yeni nesil akıllı şebeke çözümleri öne çıkan trendler arasında. Türkiye'nin enerji depolama sektöründe lider konuma gelmesi için bu trendleri yakından takip etmesi ve stratejik adımlar atması gerekiyor. Halihazırda küresel ölçekte 100 GWh'nin üzerinde şebeke ölçeği enerji depolama sistemi yatırımı gerçekleşti. Bu kapasitenin 2030 yılına kadar 1 TWh'nin üzerinde çıkacağı düşünülüyor. Söz konusu yatırımlar aynı zamanda endüstriyel tesislere ve konutlara entegre olarak gelişmeye devam ediyor. Ülkemizde pek çok yatırım yapılıyor. Söz konusu yatırımlar enerji depolama endüstrisi değer zincirinin pek çok aşamasını kapsıyor. Hücre üretiminden bağlayan değer zinciri, modül üretimi, sistem üretimi, yazılımların geliştirilmesi, sistem işletmesi ve geri dönüşüm dahil olmak üzere çok ciddi bir ihracat potansiyeli ortaya çıkartıyor. Enerji Depolama Endüstrileri Derneği olarak Türkiye'de söz konusu faaliyetleri yürüten öncü firmalar bir araya gelmiş olup katma değerin Türkiye'de üretilmesi ve yurt dışında hizmet veya ürün ihracatının yapılması konusunda faaliyet gösteriyoruz. Derneğimiz tüm dünyada ülkemizdeki gibi hızla yayılan enerji depolama sistemlerinin üretim merkezlerinden bir tanesinin Türkiye olmasını hedefliyor."