Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, yılın 1. Enflasyon Raporu'nun tanıtımı amacıyla ilk kez, İstanbul Finans Merkezi'ndeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yerleşkesi'nde düzenlenen bilgilendirme toplantısında konuştu.

Orta vadeli tahminleri oluştururken "enflasyon görünümünde kalıcı düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruşu sürdüreceklerini" esas aldıklarını dile getiren Karahan, ayrıca ekonomi politikalarındaki eş güdümün artarak devam edeceğini tahminlerine yansıttıklarını söyledi.

Karahan, "Bu çerçevede 2025 yıl sonunda enflasyonun yüzde 24 seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. 2026 yıl sonu için yüzde 12 olan enflasyon tahminimizi ise koruduk. Enflasyonun 2027 yılında yüzde 8'e geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 seviyesinde istikrar kazanmasını hedefliyoruz. Tahmin aralıklarının alt ve üst noktaları 2025 yılı için yüzde 19 ve yüzde 29, 2026 yılı için ise yüzde 6 ve yüzde 18'e karşılık gelmektedir." diye konuştu.

"Bu revizyon para politikası duruşuna ilişkin herhangi bir gevşeme sinyali taşımıyor"

Fatih Karahan, bu yıla ilişkin tahmin güncellemesinde para politikasının görece etki alanı dışında kalan unsurların belirleyici olduğunu kaydederek, şunları kaydetti:

"Güncellemenin detaylarına baktığımızda öne çıkan unsurlardan biri TÜFE sepeti hizmet grubunun ağırlığındaki artış oldu. Bu değişiklik bir önceki tahminimizi mekanik olarak 0,8 puan yukarı çekti. 2,2 puan tahmin güncellemesinin 0,5'i gıda enflasyondaki varsayımımızdaki işlenmemiş gıda kaynaklı güncellemeden geliyor. Yönetilen ve yönlendirilen fiyatlardan kaynaklanan 1,7 puanlık güncellemenin önemli kısmında ise sağlık muayene katılım paylarının artışı etkili oldu. Bu revizyon para politikasının görece etki alanı dışındaki unsurlardan kaynaklanıyor. Bu nedenle para politikası duruşuna ilişkin herhangi bir gevşeme sinyali taşımıyor. Nitekim 2025 tahminimizdeki güncellemenin beklentiler üzerinden gelebilecek muhtemel ikincil etkilerinin parasal duruştaki sıkılıkla telafi edileceği bir görünüm altında 2026 tahminimizi değiştirmedik."

"Enflasyonun önümüzdeki dönemde istikrarlı olarak gerileyeceğini öngörüyoruz"

TCMB Başkanı Karahan, para politikasındaki kararlı duruşlarının, "yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerindeki düzelme" vasıtasıyla dezenflasyon sürecini güçlendirmeye devam edeceğini belirtti.

"Temkinli duruşumuzun sürmesiyle enflasyonun önümüzdeki dönemde istikrarlı olarak gerileyeceğini öngörüyoruz." diyen Karahan, bu süreçte finansal koşullardaki sıkılıkla beraber talep koşullarının enflasyondaki düşüşe desteğini sürdüreceğini vurguladı.

Karahan, hizmet enflasyonu katılığındaki çözülmenin ve enflasyon beklentilerindeki düzelmenin belirginleşmesiyle enflasyon ana eğilimindeki gerilemenin 2025'te de devam edeceğinin altını çizdi.

"Enflasyonda belirgin bozulma öngörürsek para politikası araçlarını etkili şekilde kullanırız"

Fatih Karahan, para ve maliye politikalarının artan eş güdümünün bu sürece katkı sağlayacağını ifade ederek, şöyle devam etti:

"Para politikasındaki sıkı duruşumuzu enflasyonda kalıcı düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar kararlılıkla sürdüreceğiz. Politika faizini, öngördüğümüz dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirliyoruz. Bu süreçte enflasyon gerçekleşmelerini, ana eğilimi ve enflasyon beklentilerini göz önünde bulunduruyoruz. Politika kararlarımızı enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla alıyoruz. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörmemiz durumunda para politikası araçlarını etkili şekilde kullanacağız. Bir kez daha altını çizmek isterim ki fiyat istikrarı, sürdürülebilir büyüme ve toplumsal refah artışı için ön koşulur. Dezenflasyon sürecinde enflasyonu belirlediğimiz ara hedeflerle uyumlu olacak şekilde düşürmek için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğiz."

"Küresel ticaret politikalarına dair belirsizlik önemli ölçüde yükseldi"

Dezenflasyon sürecinin devam ettiğini belirten Karahan, makroekonomik göstergelerin de bu süreçle uyumlu şekilde ilerlediğini kaydetti.

Karahan, iç talebin enflasyondaki düşüşü destekleyecek seviyelere geldiğini ve enflasyon ana eğiliminin düşüş trendinde olduğunu değerlendirdiklerini söyleyerek, para politikasındaki sıkı duruşun dezenflasyonun devamını sağlayacak şekilde sürdürüleceğini bildirdi.

Küresel büyüme görünümünde önceki rapor dönemine paralel olarak kademeli toparlanma öngörülerini koruduklarını ifade eden Karahan, "İmalat sanayi ve hizmetler sektörleri arasında önceki rapor döneminde gözlenen farklılaşma sürmekte. Öncü göstergelerse imalat sanayisinde aşağı yönlü risklerin arttığına işaret ediyor." ifadelerini kullandı.

Karahan, son dönemde küresel ticaret politikalarına dair belirsizliğin önemli ölçüde yükseldiğini gözlemlediklerinin altını çizerek, korumacı eğilimlerin artması, küresel ekonomik politikalarına yönelik belirsizlikler ve jeopolitik risklerin küresel ölçekte büyüme üzerinde aşağı yönlü, enflasyon üzerinde ise yukarı yönlü riskleri artırdığına dikkati çekti.

"Küresel ölçekte enflasyondaki atalet zayıflamakla birlikte devam ediyor"

Fatih Karahan, küresel talep görünümü, jeopolitik riskler ve arz yönlü faktörlerin emtia fiyatları üzerinde belirleyici olmaya devam ettiğini söyledi.

Küresel gelişmelerin son dönemde Brent petrol fiyatları üzerinde oynaklığı artırdığını belirten Karahan, enerji dışı emtia fiyatlarında ise sınırlı artışlar görüldüğünü kaydetti.

Enflasyon görünümlerine bağlı olarak gelişmiş ülke merkez bankalarının faiz indirimlerini sürdürdüğünü dile getiren Karahan, "Küresel ölçekte enflasyondaki atalet zayıflamakla birlikte devam ediyor. Enflasyon görünümüyle maliye ve ticaret politikalarına ilişkin belirsizliklerin artması nedeniyle merkez bankaları yukarı yönlü risklere daha çok vurgu yapıyor. Bu görünüm altında piyasa fiyatlamaları da hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde 2025 yılında faizlerin daha yavaş indirileceğine işaret ediyor." diye konuştu.

"Büyümenin kompozisyonundaki dengeli seyir devam ediyor"

Karahan, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde yurt içi talebin yıllık büyümeye katkısının eksi 0,1 puan ile sınırlı düzeyde negatif olurken, net ihracatın büyümeye pozitif katkısının artarak 2,2 puan olduğunu ifade etti.

Böylece, büyümenin kompozisyonundaki dengeli seyrin devam ettiğini dile getiren Karahan, şöyle konuştu:

"Yılın dördüncü çeyreğine ilişkin mevcut üretim göstergeleri iktisadi faaliyette ılımlı bir toparlanmaya işaret etmekte. 2024 yılının ikinci ve üçüncü çeyreklerinde gerileyen sanayi üretimi kasım ayı verileriyle son çeyrekte yeniden artışa geçti. Hizmet üretim endeksi ise sanayi üretimine kıyasla çeyreklik bazda daha düşük bir artış gösterdi. Bildiğiniz gibi bu endeks aynı zamanda hizmet sektöründeki talep ile doğrudan ilişkili. Endeks, 2024 yılı boyunca hizmet talebinde yatay bir seyre işaret etti."

Mal talebine ilişkin göstergelerin de yurt içi talepte ılımlı seyrin devam ettiğini gösterdiğine işaret eden Karahan, bu dönemde, perakende satış hacim endeksinin çeyreklik olarak artış kaydettiğini, bununla birlikte, altın hariç artışın daha sınırlı olduğunu gördüklerini bildirdi.

Karahan, son dönem verilerinin, kartla yapılan reel harcamalarda ivme kaybına işaret ettiğini belirterek, bu göstergelerin yanı sıra firma görüşmelerinden elde ettikleri saha gözlemlerinin de iç talepteki ılımlı seyri teyit ettiğini ifade etti.

Bu çerçevede, mal ve hizmet talebine ilişkin verilerin bir bütün olarak, talep koşullarının enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelerde olduğuna işaret ettiğini anlatan Karahan, "Farklı yöntemlerle hesapladığımız ve grafikte açık renklerle belirtilen göstergeler, çıktı açığının 2024 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren negatif bölgedeki seyrini sürdürdüğünü gösteriyor. Bu noktada altını çizmek isterim ki sıkı para politikamız sonucunda iç talepteki dengeli seyir sürecek." değerlendirmesinde bulundu.

TCMB Başkanı Karahan, çıktı açığının, gelecek dönemde negatif bölgede seyrederek, dezenflasyon sürecinin önemli bir bileşeni olmaya devam edeceğini belirtti.

İç talepteki dengelenmeyle uyumlu olarak cari işlemler hesabında belirgin bir iyileşme gerçekleştiğine dikkati çeken Karahan, şunları kaydetti: