Hazır giyim sektörü, dijitalleşme ve sürdürülebilirlik odaklı yenilikçi yaklaşımlarla hızlı bir dönüşümden geçiyor. Dijital izlenebilirlik teknolojileri, üretimden satışa kadar tedarik zincirinin her adımında şeffaflığı artırırken, tüketicilerin etik ve sürdürülebilir ürün taleplerine yanıt veriyor. Aynı zamanda paylaşım ekonomisi iş modelleri, modada döngüsel ekonomiyi teşvik ederek kaynak israfını azaltmayı hedefliyor. Atık yönetimi ve sürdürülebilirlik, tekstil endüstrisinde çevre dostu uygulamaların benimsenmesini zorunlu kılarken, doğrudan tüketiciye satış (D2C) stratejileri de markaların müşterileriyle daha yakın ilişkiler kurmasını sağlıyor. Şirketler ve startup'lar, bu yeni trendler ışığında sektörün geleceğini şekillendiriyor. Üretim süreçlerinin şeffaflığı ve kaynak kullanımının optimize edilmesi, sadece çevresel etkileri azaltmakla kalmıyor, aynı zamanda markaların tüketici güvenini artırmasına da olanak tanıyor. Bu noktadan yola çıkarak hazır giyim sektöründe inovatif yaklaşımlarıyla öne çıkan ulusal ve global girişimleri mercek altına aldık.
ULUSAL GİRİŞİMLER
Thread in Motion: Giyilebilir teknoloji çözümleri üreten girişim, özellikle akıllı iş eldivenleri ile tanınıyor. Lojistik ve üretim gibi sektörlerde verimliliği artırmaya yönelik akıllı çözümler geliştiriyor. Thread in Motion; diğer şirketleri Endüstri 5.0 ilkeleriyle uçtan uca dijitalleştirilmiş bir ortama taşıyan, dünya lideri bir teknoloji platformu olmayı öngörüyor. Kendisini yüksek kaliteli akıllı giyilebilir cihazlar ve analiz çözümleri sunan bir IIoT (endüstriyel nesnelerin interneti) firması olarak konumlandırıyor.
Atölye Ren: Sürdürülebilir moda üzerine çalışan Atölye Ren, doğa dostu üretim süreçleri ve geri dönüştürülebilir malzemeler kullanarak, çevreye duyarlı tasarımlar sunuyor. 'Döngüsel tasarım, yavaş üretim ve kapsayıcı moda' kavramlarını benimseyen Ren, atık oluşmasını önlemek ve kaynakları verimli kullanmak için koleksiyonlarını sipariş üzerine üretiyor.
Handmadestone: Sürdürülebilir denim startup'ı HMS (HandMadeStone) Hong Kong bazli bir inovasyon yarısmasında finalist seçildi. Geri dönüştürülebilir malzemelerden üretilen HMS, kumaş kalitesini artıran ve taş yıkamayı çevresel açıdan sürdürülebilir hale getiren ve ekibin temel değerleri olan sürdürülebilirlik, yenilikçilik ve iş birliğine mükemmel şekilde uyum sağlayan kompozit bir taş. HMS, su ve kimyasal kullanımını büyük ölçüde azaltarak çevresel etkiyi en aza indirmeye yönelik küresel çabalara uyum sağlıyor.
Myth: Tasarımcıları ve işletmeleri bir araya getiren, yapay zeka tabanlı 'son teknoloji ürünü' bir desen tasarım aracı olarak yapılanan Myth, tasarım sürecini kişiselleştirerek desenlerin daha hızlı, daha yaratıcı ve sınırsız formlarda oluşturulmasını sağlıyor.
A.I.T: Türkiye'de tekstil dijital baskı alanında öncü bir rol üstlenen A.I.T, tekstil odaklı yapay zeka ürünleriyle yenilikçi bir rol oynuyor. Özellikle renklerle ilgili yapay zeka teknolojilerine odaklanıyor. Tekstil sektörü başta olmak üzere farklı sektörlerdeki taleplere yenilikçi çözümler sunuyor. Dijital baskıda kullanılan boyalar, kağıtlar, makine yedek parçaları, sarım sistemleri ve fikse makineleri gibi çeşitli ürünler temin ediyor.
Refabric: Üretken yapay zeka destekli moda yazılımı Refabric, aralarında Louis Vuitton, Christian Dior, Céline gibi moda dünyasına yön veren global markaların yer aldığı dünyanın en büyük lüks grubu LVMH'in La Maison des Startups'ta hızlandırma programına seçilen 30 start-up'tan biri oldu. Refabric, yapay zeka odaklı çözümlerle zaman kısıtlamalarını azaltıyor, trend analizinden toplu üretime geçişi hızlandırıyor. Markaların miraslarını koruyarak, yapay zeka aracılığıyla geleceğe geçişlerini sağlıyor. Ayrıntılı tasarım iyileştirmesi için gelişmiş 2D görselleştirme araçları sağlayarak israfı en aza indiriyor.
GLOBAL GİRİŞİMLER
Patagonia: ABD merkezli Patagonia, sürdürülebilirliğe ve çevre aktivizmine olan bağlılığıyla tanınan bir marka. Şirket, müşterilerini ürünlerini tamir etmeye ve geri dönüştürmeye teşvik ederek döngüsel ekonomi ilkelerini vurguluyor. Müşterilerin kullanılmış Patagonia ürünlerini yeniden satılmak üzere takas edebilecekleri, sürdürülebilirliği ve atık azaltımını teşvik eden 'Eskimiş Giyim' programını yürütüyor. İzlenebilir tedarik zincirleri, kullanılan malzemeler ve üretimin çevresel etkisi konusunda şeffaflık sağıyor.
Wearevolution: İtalyan girişimi Wearevolution, insanların sağlığını elektromanyetik alan kirliliğinden korumak için yenilikçi ve benzersiz bir giyilebilir teknoloji öneriyor ve kendisini dijital teknolojilerin kullanımı ve kötüye kullanılması konusunda bir yaşam tarzını teşvik eden devrim niteliğinde bir marka olarak anılıyor. Şirket, kullanıcıları elektromanyetik alan (EMF) kirliliğinden korumak için tasarlanmış yenilikçi giyilebilir ürünler geliştirme konusunda uzmanlaşmış durumda. Modern teknoloji kullanımıyla ilişkili sağlık risklerini azaltarak kendilerini hem moda hem de sağlıklı yaşam teknolojisi sektörlerinde devrim niteliğinde bir marka olarak konumlandırıyor.
Rent the Runway: ABD'li Rent the Runway, paylaşım ekonomisi iş modelini hazır giyim sektörüne taşıyan bir girişim. Müşterilerine kıyafet kiralama hizmeti sunarak, gereksiz tüketimi azaltmayı hedefliyor ve moda endüstrisinde sürdürülebilir bir alternatif sunuyor.Başlangıçta özel günler ve etkinlikler için kıyafet kiralama üzerine odaklanmış olan Rent the Runway, zamanla günlük giyime de geçiş yaptı. Şirket ayrıca abonelik tabanlı bir model de sunuyor. Bu modelde, kullanıcılar aylık bir ücret karşılığında belirli sayıda kıyafet kiralayabiliyor ve ardından bu kıyafetleri iade edebiliyor veya değiştirebiliyor.
Asket: İsveçli Asket, uzun ömürlü parçalar yaratmaya odaklanarak 'zamansız' kıyafetleri kullandırıyor. Marka, müşterilerini daha az satın almaya ve yüksek kaliteli, uzun ömürlü giysilere yatırım yapmaya teşvik ediyor. Her giysinin arkasındaki malzeme ve işçilik konusunda şeffaflık sağlamak için dijital bir platform kullanıyor. Asket ayrıca kıyafetlerin ömrünü uzatmak için 'bakım-tamir-geri dönüşüm' programını da uyguluyor.
Troclub: Fransız girişim Troclub, yapay zekaya ve sanal para birimine dayalı bir dijital moda takas platformu. Abonelik hizmeti sunan platform, döngüsel ekonomiye dayalı yeni bir tüketim tarzını benimsemenize olanak tanıyan yenilikçi bir uygulama. Troclub üyesi kullanıcılar, yeni kıyafetler bulmak için buradaki kataloğu çevrimiçi olarak veya TrocHouse'da keşfediyor ve bunları satın almak için sanal para birimi kullanıyor. Tüm bunlar, yapay zeka (TroXpert) ve TroCoins etrafında yapılandırılmış bir topluluk yaklaşımına odaklanıyor.
Bold Knight: Hindistan merkezli Bold Knight, derin teknoloji odaklı bir startup ve 'Sanal Deneme Odası Teknolojisi' olarak bilinen yapay zeka tabanlı 'Akıllı Ayna'yı kullanıyor. Bold Knight, özel tasarım ve özel kumaşlarla ithal kaliteli giysiler üreterek pazarda öncü olmak ve trendlere yönelik kendi pazarını oluşturmak ve aynı zamanda teknoloji üzerinde çalışarak ileri teknolojileri hayata geçirmek için strateji geliştiriyor.
YENİ TÜKETİCİ BEKLENTİLERİNE UYUM SAĞLAYABİLİYOR MUSUNUZ?
Tekstil ve hazır giyim sektörlerinde sürdürülebilirlik ve teknoloji odaklı dönüşümün kaçınılmaz olduğunu belirten Workinlot Kurucu Ortağı Atilla Erel'e göre sektör geleneksel olarak düşük katma değerli ve fazla üretime dayalı bir yapı sergilerken, bu durum çevresel etkileri artırıyor. Ancak değişen tüketici beklentileri, sorumlu üretim ve küreselleşmeyle yeniden şekillenen ticaret dinamikleri, sektörde büyük bir dönüşümü zorunlu kılıyor. Geleceğe hazırlık olarak modeller üreten ülkelere örnekler sunan Erel; Almanya, Fransa gibi ülkelerin tekstil inovasyonlarını yasalarla desteklediğini belirtiyor. Horizon Europe gibi programların bu alanda Ar-Ge'ye ciddi kaynak ayırdığını vurguluyor. ABD, AB ülkeleri, Japonya ve Güney Kore gibi pazarlarda inovasyonun güçlü fikri mülkiyet yasaları ile korunduğunu da ekliyor. Erel'e göre tekstil ve hazır giyim sektörü odaklı girişimlerin başarılı olması inovasyonu benimsemelerine ve yeni tüketici beklentilerine uyum sağlamalarıyla doğru orantılı. Erel, rekabetçi kalmak isteyen şirketlerin bu dönüşüme farklı strateji ve iş birlikleri ile yanıt vermesi gerektiğini vurguluyor ve bu bağlamda önemli iş modellerini şu şekilde sıralıyor:
Tedarik zincirinde dijital izlenebilirlik: Dijital çözümler, ham maddeden nihai ürüne kadar tüm üretim sürecini izlenebilir hale getirerek verimsizliklerin tespitini kolaylaştırıyor. Bu sayede şirketler, sürdürülebilirlik stratejileri geliştirebiliyor ve karbon emisyonlarını azaltıyor.
Yapay zeka karar destek: Tekstil ve hazır giyimde yaratılan büyük veri havuzlarını analiz eden yapay zeka çözümleri, gelecek moda trendlerini tahminleme, fiyat stratejisi belirleme, tedarik zinciri optimizasyonu, müşteri deneyimini artırmak için fiziksel ve sanal ortamlarda destekler sunuyor.
İleri otomasyon ve robotik: Robotlar, tekstil ve hazır giyim üretiminde dikiş gibi zorlu süreçlerde bile otomasyonu mümkün kılarak, iş kazalarını ve atıkları azaltıyor. Bu teknoloji, üretimde hata oranını düşürerek verimliliği artırıyor ve ham madde israfını önlüyor.
Sürdürülebilirlik ve döngüsel iş modelleri: Sürdürülebilirlik projeleri sektörde öncelikli bir konuma sahip. Sıfır atık tasarımları ve döngüsel ekonomi modelleri gibi çözümler, çevresel etkiyi azaltmayı hedefliyor.
E-ticaret ve dijital pazaryerleri: Küresel ticaretin dijitalleşmesi, B2B platformlarını daha önemli hale getiriyor. Bu platformlar, tedarik zincirlerini yöneterek şirketlerin yeni iş fırsatları yakalamasına olanak tanıyor.
Paylaşım ekonomisi iş modelleri: Yeni tüketici davranışları, sahip olma yerine paylaşım ve deneyimlemeye yöneliyor. P2P kıyafet pazaryerleri ve kiralama modellerine yönelik girişimler hızla popülerleşiyor.
Akıllı tekstil ve giyilebilir teknoloji: Teknoloji entegrasyonuyla sağlık izleme ve çevresel algılama gibi özellikler sunan akıllı tekstil çözümleri, özellikle yeni nesillerin öncelikli tercihleri arasında yer alıyor.
(Workinlot Kurucu Ortağı Atilla Erel)